Dữ liệu mới nhất về tình hình dịch tả lợn châu Phi tại Việt Nam cho thấy dịch bệnh đang gia tăng với quy mô cả nước. Theo báo cáo của Cục Chăn nuôi và Thú y, tính đến thời điểm hiện tại, đã có 636 ổ dịch được phát hiện tại 30/34 tỉnh thành, dẫn đến hơn 42.300 lợn mắc bệnh và buộc phải tiêu hủy hơn 43.300 con.
So với cùng kỳ năm 2024, số lợn mắc bệnh, chết và tiêu hủy đã giảm hơn 34%, tuy nhiên, tỷ lệ lợn mắc bệnh có chủng tái tổ hợp genotype I-II đang có xu hướng tăng cao. Chủng virus này lần đầu tiên xuất hiện tại Việt Nam vào năm 2023 và hiện chiếm 45% số ca mắc. Điều đáng chú ý là các loại vaccine dịch tả lợn châu Phi hiện có tại Việt Nam, do các đơn vị trong nước sản xuất, vẫn chưa thể bảo hộ hiệu quả với chủng genotype I-II.
Các kết quả khảo sát lưu hành virus cho thấy việc tiêm các loại vaccine của Việt Nam sản xuất đối với chủng tái tổ hợp genotype I-II chỉ mang lại miễn dịch rất thấp, và lợn có thể chết rất nhanh nếu không được điều trị kịp thời. Trước tình hình này, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết Bộ đã đặt mục tiêu làm việc với các nhà khoa học để tìm ra giải pháp, cụ thể là cắt gen chủng của genotype I-II để nghiên cứu vaccine phù hợp.
Thứ trưởng Tiến cũng đánh giá rằng nguyên nhân dẫn đến việc dịch bùng phát trở lại là do tâm lý chủ quan sau đỉnh dịch 2019-2020, cũng như việc kiểm soát dịch bệnh, xử lý ổ dịch, kiểm soát giết mổ chưa được triển khai đồng bộ. Về lâu dài, Thứ trưởng Tiến cho rằng Việt Nam cần phải thay đổi hình thức chăn nuôi từ nhỏ lẻ sang quy mô lớn, tập trung, để có thể kiểm soát dịch bệnh và đảm bảo an toàn sinh học.
Dịch tả lợn châu Phi có nguồn gốc từ châu Phi, lây lan nhanh, với tỷ lệ chết gần như 100% với lợn nhiễm bệnh, và có sức đề kháng cao, khả năng chịu được nhiệt độ thấp. Do đó, việc phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh này đang là một thách thức lớn đối với ngành nông nghiệp và thú y tại Việt Nam.
Trước tình hình dịch bệnh đang diễn biến phức tạp, người dân và các địa phương cần tăng cường cảnh giác và thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp phòng chống dịch bệnh. Đồng thời, các cơ quan chức năng cũng cần đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát và hỗ trợ người dân trong việc phòng chống dịch tả lợn châu Phi.
Về các giải pháp vaccine, đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết sẽ tiếp tục cập nhật và áp dụng các tiến bộ khoa học công nghệ để phát triển vaccine có hiệu quả cao đối với các chủng tái tổ hợp genotype I-II. Hiện tại, Việt Nam đã có ba loại vaccine dịch tả lợn châu Phi do các đơn vị trong nước sản xuất được cấp phép lưu hành, với 7,8 triệu liều đã cung ứng ra thị trường. Tuy nhiên, việc nghiên cứu và phát triển thêm các loại vaccine mới vẫn là một ưu tiên hàng đầu.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang tích cực phối hợp với các đơn vị nghiên cứu để sớm tìm ra giải pháp hiệu quả kiểm soát dịch tả lợn châu Phi, giảm thiểu tối đa thiệt hại cho người chăn nuôi và đảm bảo nguồn cung thực phẩm an toàn cho người tiêu dùng.
