UBND thành phố Hà Nội vừa ban hành kế hoạch cấm xe máy xăng trong vành đai 1 từ tháng 7/2026. Đây là một trong những giải pháp quyết liệt nhằm ngăn chặn tình trạng ô nhiễm môi trường tại thủ đô, hiện đang là vấn đề nhức nhối. Theo Chỉ thị 20/CT-TTg năm 2025 của Thủ tướng Chính phủ, Hà Nội sẽ triển khai các giải pháp để tổ chức, cá nhân chuyển đổi phương tiện, bảo đảm đến ngày 1/7/2026 không còn xe môtô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong vành đai 1.
Từ ngày 1/1/2028, ngoài cấm xe môtô, xe gắn máy chạy xăng dầu, ôtô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch cũng bị hạn chế trong vành đai 1 và 2. Đến năm 2030, Hà Nội sẽ áp dụng hạn chế phương tiện cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong phạm vi vành đai 3. Quyết định này của Hà Nội không phải là một mình mà nhiều thủ đô trên thế giới cũng đã thực hiện các biện pháp hạn chế tương tự để bảo vệ môi trường.
Thủ đô Mexico đã triển khai chương trình ‘Hoy no Circula’ (Ngày Không Lái Xe) từ năm 1989, yêu cầu các phương tiện lưu thông phải kiểm tra khí thải và dán nhãn tương ứng với các mức phát thải. Chương trình này là một phần trong nỗ lực giảm thiểu ô nhiễm không khí tại thành phố lớn nhất Mexico. Các phương tiện không đáp ứng tiêu chuẩn khí thải sẽ bị cấm lưu thông trên đường phố.
Thủ đô Paris, Pháp đã ban hành lệnh cấm xe máy sản xuất trước năm 2000 và ô tô sản xuất trước 1997 lưu thông trên đường phố. Đây là một phần trong kế hoạch giảm thiểu ô nhiễm không khí tại Paris. Lệnh cấm này đã giúp giảm đáng kể số lượng phương tiện gây ô nhiễm trên đường phố Paris và cải thiện chất lượng không khí.
Thủ đô Delhi, Ấn Độ đã ban hành lệnh cấm bán nhiên liệu cho các xe chạy xăng đã sử dụng 15 năm trở lên và các xe dầu sử dụng được 10 năm trở lên. Đây là một trong những biện pháp quyết liệt nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí tại Delhi, nơi có mức độ ô nhiễm không khí cao nhất trên thế giới.
Thủ đô Luân Đôn, Anh đã áp dụng thu phí cao tại khu vực ULEZ (Khu vực phát thải cực thấp) đối với phương tiện không đạt chuẩn khí thải. Đây là một phần trong kế hoạch giảm thiểu ô nhiễm không khí tại Luân Đôn. Các phương tiện không đạt chuẩn khí thải sẽ phải trả phí khi lưu thông trong khu vực ULEZ.
Có thể thấy, việc cấm xe máy xăng trong vành đai 1 tại Hà Nội là một bước đi cần thiết nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Việc này cũng phù hợp với xu hướng của nhiều thành phố lớn trên thế giới, nơi đang áp dụng các biện pháp hạn chế phương tiện gây ô nhiễm.
Việc chuyển đổi sang các phương tiện thân thiện với môi trường sẽ giúp giảm thiểu ô nhiễm không khí và bảo vệ sức khỏe của người dân. Chính phủ và các cơ quan chức năng cần tiếp tục đẩy mạnh các chương trình hỗ trợ và khuyến khích người dân chuyển đổi sang các phương tiện thân thiện với môi trường.
Đồng thời, việc áp dụng các biện pháp hạn chế phương tiện gây ô nhiễm cũng cần được kết hợp với việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng giao thông công cộng, nhằm cung cấp các lựa chọn phương tiện di chuyển thân thiện với môi trường cho người dân.
