Tổng thống Mỹ Donald Trump đã quyết định gửi thêm vũ khí cho Ukraine để giúp quốc gia này đối phó với các cuộc tấn công ngày càng gia tăng từ Nga. Quyết định này đánh dấu một sự đảo ngược đáng chú ý so với quyết định tạm dừng một số lô hàng vũ khí quan trọng tới Kiev chỉ ít ngày trước đó. Với bối cảnh xung đột Nga – Ukraine bước sang năm thứ ba và áp lực quốc tế ngày càng lớn, động thái của Trump không chỉ phản ánh sự thay đổi trong chính sách mà còn ẩn chứa những tính toán chiến lược sâu xa.
Tạm dừng và khởi động lại hỗ trợ vũ khí. Hồi tháng 6, chính quyền Tổng thống Trump đã gây bất ngờ với toàn cầu khi tuyên bố tạm dừng viện trợ một số lô hàng vũ khí quan trọng cho Ukraine, bao gồm các hệ thống tên lửa phòng không Patriot – loại vũ khí được coi là then chốt để bảo vệ các thành phố Ukraine trước các đợt tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái của Nga. Tuy nhiên, chỉ một tuần sau, ngày 7/7, ông Trump tuyên bố sẽ nối lại và thậm chí tăng cường hỗ trợ vũ khí cho Ukraine.
Phát biểu tại Nhà Trắng, ông nhấn mạnh: “Chúng ta phải gửi thêm vũ khí cho họ (Ukraine) để có khả năng tự vệ. Họ đang bị tấn công rất, rất mạnh”. Lời khẳng định này được đưa ra trong bối cảnh quân đội Nga những ngày vừa qua đẩy mạnh các cuộc tấn công với cường độ lớn vào Ukraine.
Tính toán chiến lược của ông Trump. Thứ nhất, ứng phó với áp lực từ đồng minh và tình hình chiến trường. Một trong những nguyên nhân chính khiến Tổng thống Trump nhanh thay đổi lập trường là áp lực từ các đồng minh phương Tây và tình hình chiến trường ngày càng bất lợi đối với Ukraine. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, sau cuộc điện đàm với ông Trump ngày 4/7, đã kêu gọi Mỹ và các đồng minh tăng cường hỗ trợ phòng không để bảo vệ Kiev trước các đợt tấn công của Nga.
Nhà phân tích quốc phòng Ellie Cook từ Newsweek nhận định: “Ông Trump không thể phớt lờ thực tế rằng Ukraine đang chịu áp lực quân sự chưa từng có từ Nga. Việc quân đội Nga tăng cường tấn công, đặc biệt vào Kiev, buộc ông Trump phải hành động để tránh bị coi là ‘bỏ rơi’ đồng minh quan trọng”.
Thứ hai, cân bằng với Nga và chính sách “Nước Mỹ trên hết”. Mặc dù tuyên bố gửi thêm vũ khí để hỗ trợ Ukraine, ông Trump vẫn duy trì lập trường “Nước Mỹ trên hết” và bày tỏ sự thất vọng với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ông Trump đang cố gắng cân bằng giữa việc hỗ trợ Ukraine và duy trì một kênh đối thoại với Nga, vốn là một phần trong lời hứa tranh cử của ông về việc chấm dứt xung đột nhanh chóng.
Thứ ba, áp lực từ chính trị nội bộ và hình ảnh quốc tế của ông Trump. Quyết định của ông Trump cũng chịu ảnh hưởng từ chính trị nội bộ Mỹ. Một số đồng minh của ông Trump trong đảng Cộng hòa đã bày tỏ sự hoài nghi về việc tiếp tục viện trợ quân sự cho Ukraine; coi đây là “gánh nặng tài chính” không cần thiết. Tuy nhiên, quyết định tạm dừng viện trợ trước đó đã vấp phải chỉ trích từ cả đảng Dân chủ và một số thành viên đảng Cộng hòa ôn hòa, khiến ông Trump phải điều chỉnh để tránh làm tổn hại hình ảnh của mình.
Phản ứng quốc tế. Chính quyền Ukraine đã lên tiếng thể hiện sự hoan nghênh về tuyên bố của ông Trump. Tổng thống Zelensky nhấn mạnh rằng sự hỗ trợ của Mỹ là “yếu tố then chốt” để bảo vệ đất nước trước các cuộc tấn công của Nga. Các đồng minh châu Âu, đặc biệt là Anh và Đức, cũng bày tỏ hài lòng khi Mỹ nối lại hỗ trợ, dù vẫn lo ngại về sự thiếu nhất quán trong chính sách của ông Trump.
Các chuyên gia quốc tế có những góc nhìn đa chiều về động thái của Tổng thống Donald Trump. Nhà phân tích Terence McKenna từ CBC News nhận định rằng ông Trump đang đối mặt với áp lực kép khi vừa phải duy trì cam kết chấm dứt xung đột nhanh chóng như đã hứa trong chiến dịch tranh cử, vừa phải đáp ứng nhu cầu quân sự cấp bách của Ukraine.
Tuyên bố của Tổng thống Donald Trump về việc sẵn sàng “gửi thêm vũ khí” cho Ukraine là một động thái mang tính chiến lược, phản ánh sự cân bằng tinh tế giữa áp lực quốc tế, chính trị nội bộ và tham vọng ngoại giao của Ông chủ Nhà Trắng.
