Thách thức trong chính sách đãi ngộ dành cho đội ngũ nhân viên y tế thôn bản và cô đỡ thôn bản đã trở thành vấn đề cấp thiết trong hệ thống y tế cộng đồng hiện nay. Với vai trò là ‘cánh tay nối dài’ quan trọng của ngành y tế, đội ngũ này đã đóng góp không nhỏ vào việc nâng cao sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa và khu vực dân tộc thiểu số.
Trong những năm qua, nhân viên y tế thôn bản và cô đỡ thôn bản đã triển khai hiệu quả các chương trình mục tiêu y tế dân số như phòng chống dịch bệnh, suy dinh dưỡng trẻ em, tiêm chủng mở rộng, và công tác dân số và kế hoạch hóa gia đình. Thành tựu của họ là rất đáng kể, từ việc giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng, tăng tỷ lệ tiêm chủng mở rộng đến hiệu quả trong công tác phòng chống dịch bệnh.
Tuy nhiên, mặc dù đảm đương nhiều nhiệm vụ quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân, mức phụ cấp dành cho nhân viên y tế thôn bản hiện nay vẫn còn rất thấp. Mức phụ cấp hàng tháng chỉ dao động từ 0,3 đến 0,5 lần mức lương cơ sở, tùy thuộc vào khu vực. Điều này đã dẫn đến tình trạng nhiều nhân viên y tế thôn bản được đào tạo xin thôi việc hoặc không còn nhiệt huyết với công việc.
Bên cạnh đó, những quy định mới về trình độ chuyên môn cũng đang đặt ra nhiều thách thức, ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động của mạng lưới y tế cộng đồng. Thông tư 27/2023/TT-BYT của Bộ Y tế quy định nhân viên y tế thôn bản, cô đỡ thôn bản phải có trình độ chuyên môn từ trung cấp trở lên. Điều này đồng nghĩa với việc nhiều người chưa qua đào tạo sẽ không đáp ứng tiêu chuẩn mới.
Để giải quyết những vấn đề này, cần có những điều chỉnh căn bản trong chính sách. Việc tăng mức phụ cấp hàng tháng, áp dụng chế độ phụ cấp công bằng, tổ chức lại việc quản lý và đầu tư vào đào tạo là những giải pháp quan trọng. Việc duy trì và phát triển mạng lưới cán bộ y tế thôn bản là vô cùng cần thiết để đảm bảo mọi người dân, dù ở bất cứ đâu, đều có quyền được chăm sóc sức khỏe một cách tốt nhất.
Trước mắt, cần nâng cao mức phụ cấp hàng tháng để đảm bảo tính ổn định của đội ngũ nhân viên y tế thôn bản và phù hợp với thực tiễn về mức sống hiện nay. Ngoài ra, cần có cơ chế áp dụng chi trả phụ cấp đối với nhân viên y tế tại các tổ dân phố thuộc các phường, thị trấn để đảm bảo sự công bằng, hợp lý trong hoạt động của mạng lưới y tế thôn bản, khu phố trên cả khu vực nông thôn và đô thị.
Cùng với đó, cần tổ chức lại việc quản lý đội ngũ nhân viên y tế thôn bản theo hướng chính quy và khoa học hơn. Việc đầu tư vào đào tạo cũng là một yếu tố quan trọng, cần quan tâm bố trí kinh phí, hỗ trợ công tác đào tạo mới và đào tạo liên tục để đáp ứng kịp thời nhu cầu nhân lực, tạo điều kiện cho nhân viên y tế thôn bản được học tập nâng cao trình độ chuyên môn, cập nhật kiến thức mới và học hỏi kinh nghiệm.
Chỉ khi thực hiện được những giải pháp trên, đội ngũ nhân viên y tế thôn bản và cô đỡ thôn bản mới có thể phát huy tối đa vai trò của mình, góp phần xây dựng một hệ thống y tế cộng đồng vững mạnh và hiệu quả, phục vụ tốt nhất cho sức khỏe của người dân.
