Xuất hiện trên trang bìa số tháng 8 của tạp chí Vogue Mỹ là nữ diễn viên Anne Hathaway, đánh dấu sự trở lại của phần hai bộ phim ‘The Devil Wears Prada’ (Yêu nữ thích hàng hiệu 2). Tuy nhiên, tâm điểm của sự chú ý không chỉ dừng lại ở đó, khi loạt ảnh quảng cáo sử dụng người mẫu được tạo bởi trí tuệ nhân tạo (AI) đã bất ngờ trở thành trung tâm của sự chú ý.
Những người mẫu nữ với vẻ đẹp gần như hoàn hảo, làn da mịn màng, mái tóc vàng óng, đôi mắt xanh và vóc dáng chuẩn chỉnh xuất hiện với chú thích nhỏ xác nhận là sản phẩm của trí tuệ nhân tạo. Chiến dịch quảng cáo này do Seraphinne Vallora, một công ty tiếp thị ứng dụng AI có trụ sở tại London, thực hiện. Các sản phẩm AI của công ty này đã xuất hiện trên nhiều tạp chí lớn như Elle, The Wall Street Journal và Harper’s Bazaar.
Việc sử dụng người mẫu ảo đã gây ra nhiều tranh cãi trong cộng đồng, đặc biệt là khi giới người mẫu ngoài đời vẫn đang đấu tranh để khẳng định sự đa dạng về màu da, hình thể và tuổi tác. Trong khi đó, AI lại tái khẳng định những chuẩn mực sắc đẹp truyền thống, vốn đã nhiều lần bị chỉ trích là phi thực tế. Một số ý kiến lo ngại rằng điều này có thể tạo thêm áp lực lên người tiêu dùng, đặc biệt là giới trẻ, những người vốn dễ bị ảnh hưởng bởi hình ảnh lý tưởng hóa về ngoại hình.
Trước làn sóng chỉ trích, hai nhà sáng lập của Seraphinne Vallora là Valentina Gonzalez và Andreea Petrescu đã lên tiếng bảo vệ hướng đi của mình. Petrescu cho biết: ‘Mọi người nghĩ rằng những hình ảnh này chỉ được tạo ra bởi AI, điều đó không đúng. Chúng tôi có một đội ngũ và chúng tôi vẫn đang thuê người mẫu.’ Theo công ty, một người mẫu thật đã được chụp hình trong studio với các thiết kế của thương hiệu trong suốt một tuần, giúp xác định cách trang phục hiển thị trên mô hình AI.
Gonzalez bổ sung: ‘Chúng tôi cần xem tư thế nào sẽ tôn lên sản phẩm nhất, và nó trông như thế nào khi được một người phụ nữ thực sự mặc lên.’ Petrescu cũng nhấn mạnh tính hiệu quả và linh hoạt mà AI mang lại: giảm thời gian sản xuất, tối ưu chi phí và mở ra thêm nhiều lựa chọn cho khách hàng.
Tuy nhiên, không phải ai trong ngành cũng đồng thuận với cách làm này. Một số ý kiến cho rằng việc tạo ra người mẫu AI, nhất là các hình ảnh người da màu, có thể là cách để doanh nghiệp tận dụng xu hướng đa dạng mà không cần đầu tư thực sự cho người mẫu, nhiếp ảnh gia hay chuyên gia hậu kỳ.
H&M, một trong những thương hiệu có liên quan đến chiến dịch, cho biết trong thông cáo gửi CNN rằng hãng sẽ không thay đổi phương pháp tiếp cận ‘lấy con người làm trung tâm’, đồng thời ‘khám phá cách AI có thể nâng cao quy trình sáng tạo’. Giám đốc sáng tạo Jörgen Andersson khẳng định: ‘Chúng tôi cam kết sẽ tiếp cận vấn đề này một cách có đạo đức, minh bạch và có trách nhiệm.’
Với Sara Ziff, nhà sáng lập tổ chức phi lợi nhuận Model Alliance, đồng thời là người từng làm người mẫu từ năm 14 tuổi – những lo ngại về AI là hoàn toàn có cơ sở. Ziff cho rằng: ‘Tôi không nghĩ việc sử dụng AI là xấu về bản chất, nhưng nó sẽ bị lợi dụng để bóc lột người lao động nếu không có các biện pháp bảo vệ phù hợp.’
Sự kiện người mẫu AI xuất hiện trên Vogue cho thấy một bước tiến công nghệ đáng chú ý, nhưng đồng thời cũng đặt ra nhiều câu hỏi chưa có lời giải về đạo đức, quyền lợi nghề nghiệp và tương lai của ngành công nghiệp thời trang, nơi con người vẫn đang cố gắng khẳng định sự đa dạng và tính cá nhân trong thế giới ngày càng bị số hóa.
