Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự cạnh tranh trên thị trường ngày càng gay gắt, việc chuyển đổi cách thức sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam đang trở thành một yêu cầu cấp thiết. Sự chuyển đổi từ phương thức sản xuất “có gì bán nấy” sang “thị trường cần gì, sản xuất thứ ấy” không chỉ giúp nâng cao thu nhập cho nông dân mà còn góp phần tạo ra giá trị bền vững và khẳng định vị thế của nông sản Việt trên thị trường quốc tế.
Trước đây, nông nghiệp Việt Nam chủ yếu được sản xuất dựa trên kinh nghiệm và tập quán truyền thống, dẫn đến tình trạng dư thừa sản lượng và giảm giá trị sản phẩm. Điều này khiến nông dân thường xuyên đối mặt với rủi ro về thu nhập. Để thay đổi tình trạng này, việc nghiên cứu thị trường sâu rộng, xác định sản phẩm chủ lực và tiềm năng, cũng như sản xuất theo quy trình chuẩn hóa là những bước quan trọng để thực hiện tư duy “thị trường cần gì, sản xuất thứ ấy”.
Quá trình chuyển đổi này đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ của nhiều yếu tố và các bên liên quan. Việc nâng cao năng lực nghiên cứu và dự báo thị trường, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ cao trong nông nghiệp, và xây dựng chuỗi giá trị liên kết chặt chẽ giữa nông dân, doanh nghiệp và Nhà nước là những yếu tố quan trọng. Sự liên kết này không chỉ giúp nông dân tiếp cận tốt hơn với thông tin thị trường mà còn giúp họ nâng cao kỹ năng sản xuất và quản lý.
Việc áp dụng hiệu quả tư duy “thị trường cần gì, sản xuất thứ ấy” mang lại nhiều lợi ích to lớn cho nền nông nghiệp Việt Nam. Trước hết, nó giúp tăng giá trị và hiệu quả kinh tế cho người nông dân. Khi sản phẩm được sản xuất theo nhu cầu thị trường, người nông dân có thể yên tâm về đầu ra và thu nhập của mình. Đồng thời, việc sản xuất theo quy mô lớn và ứng dụng công nghệ cao cũng giúp nâng cao năng lực cạnh tranh của nông sản Việt trên thị trường quốc tế.
Ngoài ra, việc phát triển nông nghiệp bền vững thông qua việc áp dụng các công nghệ sản xuất thân thiện với môi trường cũng là một lợi ích quan trọng. Điều này không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn góp phần xây dựng thương hiệu quốc gia cho nông sản Việt. Cải thiện đời sống nông dân thông qua việc tăng thu nhập và ổn định đầu ra cũng là một kết quả quan trọng của việc chuyển đổi tư duy sản xuất.
Tuy nhiên, việc chuyển đổi sang tư duy “thị trường cần gì, sản xuất thứ ấy” cũng đối mặt với không ít thách thức. Thay đổi tư duy và thói quen sản xuất của người nông dân là một thách thức lớn. Nhiều nông dân vẫn quen với phương thức sản xuất truyền thống và có thể gặp khó khăn khi chuyển đổi sang phương thức sản xuất mới. Ứng dụng công nghệ cao đòi hỏi vốn đầu tư lớn cũng là một rào cản cho nhiều hộ nông dân.
Để vượt qua những thách thức này, cần có sự vào cuộc mạnh mẽ của Nhà nước thông qua các chính sách hỗ trợ nông dân, sự dẫn dắt của doanh nghiệp trong việc cung cấp công nghệ và thị trường, và sự chủ động của nông dân trong việc học hỏi và thay đổi tư duy sản xuất. Việc tham gia vào các mô hình sản xuất liên kết cũng là một cách giúp nông dân nâng cao kỹ năng và tiếp cận tốt hơn với thị trường.
Tư duy “thị trường cần gì, sản xuất thứ ấy” không chỉ là một khẩu hiệu mà là một chiến lược sống còn cho nông nghiệp Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Bằng cách đặt nhu cầu thị trường làm trọng tâm, ứng dụng khoa học công nghệ, xây dựng chuỗi giá trị và nâng cao năng lực cho người nông dân, Việt Nam có thể tạo ra một nền nông nghiệp hiện đại, hiệu quả và bền vững, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế chung của đất nước.
