Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature đã đưa ra một giải pháp đột phá trong cuộc chiến chống lại bệnh sốt rét, một căn bệnh gây ra bởi ký sinh trùng Plasmodium và được truyền cho người qua vết đốt của muỗi nhiễm bệnh. Mỗi năm, hơn 250 triệu người trên toàn thế giới bị ảnh hưởng bởi căn bệnh này.
Để lan rộng, ký sinh trùng cần hoàn thành một hành trình phức tạp bắt đầu từ khi muỗi hút máu từ người bị nhiễm bệnh. Sau đó, ký sinh trùng di chuyển đến ruột của muỗi, nơi nó phải đối mặt với một thách thức lớn để di chuyển ra khỏi ruột và vào khoang cơ thể, nơi ký sinh trùng phát triển thành một dạng khác. Cuối cùng, chúng di chuyển đến tuyến nước bọt của muỗi, nơi chúng sẵn sàng lây nhiễm cho người tiếp theo bị đốt.
Trong quá trình di chuyển này, ký sinh trùng phụ thuộc vào một loại protein do chính muỗi tạo ra. Tuy nhiên, một số muỗi có biến thể của protein này dường như phá vỡ hành trình của ký sinh trùng. Các nhà khoa học tại Đại học California San Diego đã tận dụng công nghệ chỉnh sửa gene CRISPR để thay đổi biến thể của protein này trong muỗi. Chỉ với một thay đổi nhỏ, việc chỉnh sửa chỉ một amino acid trong gene đã đủ để ngăn chặn hầu hết ký sinh trùng di chuyển đến đích cuối cùng trong muỗi.
Các nhà nghiên cứu hy vọng sẽ sử dụng ‘gene drive’ để phổ biến thay đổi có lợi này trong toàn bộ quần thể muỗi. Gene drive là các chuỗi DNA có thể được chèn vào genome và thay đổi quy tắc di truyền thông thường. Tuy nhiên, phương pháp này còn gây tranh cãi và chưa được sử dụng bên ngoài phòng thí nghiệm do lo ngại về hậu quả không mong muốn.
Các nhà nghiên cứu cho biết sẽ cần vài năm nữa để có thể tiến hành thử nghiệm thực địa. Tuy nhiên, nghiên cứu này cho thấy về nguyên tắc, một chỉnh sửa nhỏ trong genome có thể khiến toàn bộ quần thể muỗi không thể truyền bệnh sốt rét chết người này. Đây là một bước tiến quan trọng trong cuộc chiến chống lại bệnh sốt rét và mở ra hy vọng mới cho việc kiểm soát và loại bỏ căn bệnh này trong tương lai.
Hiện tại, các nhà khoa học đang tiếp tục nghiên cứu và phát triển các phương pháp mới để chống lại bệnh sốt rét. Nếu thành công, nghiên cứu này có thể giúp giảm số lượng người bị nhiễm bệnh và tử vong do sốt rét, đồng thời cải thiện chất lượng cuộc sống cho hàng triệu người trên toàn thế giới.
