Trong những năm gần đây, tỉnh Quảng Ngãi đã không ngừng nỗ lực trong việc triển khai các hoạt động quy tập, tìm kiếm và xác định danh tính của các hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin. Sự chỉ đạo quyết liệt từ các cấp lãnh đạo tỉnh đã góp phần đẩy mạnh việc tìm kiếm và quy tập hài cốt liệt sĩ, đồng thời xác định danh tính của họ thông qua việc giám định ADN.
Một trong những địa điểm tiêu biểu trong công tác này là Nghĩa trang Liệt sĩ Nghĩa Thắng, xã Trà Giang, tỉnh Quảng Ngãi. Nghĩa trang này được xây dựng từ năm 1984 và hiện chứa 786 phần mộ liệt sĩ, trong đó có 396 phần mộ chưa xác định được thông tin. Gần đây, công tác khai quật và lấy mẫu sinh phẩm tại nghĩa trang này đã được tiến hành song song với việc tu bổ và chỉnh trang lại các phần mộ liệt sĩ.
Quá trình khai quật đã giúp thu thập 396 mẫu sinh phẩm từ các phần mộ liệt sĩ chưa xác định thông tin, với mục đích giám định ADN để xác định danh tính của họ. Ông Nguyễn Văn Quang, Phó Chủ tịch UBND xã Tư Nghĩa, cho biết rằng việc lấy mẫu ADN để xác định danh tính cho liệt sĩ là một việc làm có ý nghĩa sâu sắc, giúp các gia đình tìm được thân nhân và trả lại tên cho các liệt sĩ.
Song song với các hoạt động tại địa phương, tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp với Cục Người có công, Bộ Nội vụ và Viện Pháp y Quốc gia để tiến hành khai quật và lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ. Trong năm 2024, gần 1.100 mộ liệt sĩ chưa xác định danh tính tại các nghĩa trang trên địa bàn tỉnh đã được khai quật.
Bà Chu Thị Thủy, Giám định viên tại Viện Pháp y Quốc gia, người trực tiếp thu thập các mẫu sinh phẩm ở Nghĩa trang xã Nghĩa Thắng, cho biết rằng chất lượng các hài cốt được khai quật tại đây đủ điều kiện để giám định ADN, chiếm tỷ lệ khoảng 50% đến trên 50% bộ hài cốt được lấy mẫu.
Từ năm 2021 đến tháng 3/2025, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp lấy 96 mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN. Kết quả, 3 liệt sĩ đã được xác định có quan hệ huyết thống theo dòng mẹ. Ngoài ra, tỉnh Quảng Ngãi cũng đã phối hợp với Cục Người có công và Viện Pháp y quốc gia để khai quật hơn 2.000 mộ liệt sĩ chưa xác định được danh tính tại 19 nghĩa trang trong tỉnh, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN.
Trung tá Hồ Viết Ba, Trưởng ban chính sách, Phòng chính trị, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Ngãi, cho biết rằng việc áp dụng công nghệ số trong công tác kết luận địa bàn và lập bản đồ tìm kiếm quy tập liệt sĩ đã đạt được hiệu quả thiết thực.
Quảng Ngãi là một chiến trường rất ác liệt trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, với tổng số liệt sĩ hy sinh trên địa bàn tỉnh là hơn 37.000 người. Đến nay, hơn 34.000 liệt sĩ đã được tìm kiếm và quy tập; số chưa tìm kiếm được là hơn 2.700 liệt sĩ. Ngoài ra, gần 1.000 liệt sĩ là con em của tỉnh Quảng Ngãi hy sinh trên địa bàn tỉnh khác và làm nhiệm vụ quốc tế tại Lào, Campuchia.
Những năm qua, Ban Chỉ đạo 515 tỉnh Quảng Ngãi đã triển khai nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính liệt sĩ còn thiếu thông tin. Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi tiếp tục phối hợp với Cục người có công để lấy mẫu gen (ADN) nhằm xác định danh tính những phần mộ liệt sĩ còn thiếu thông tin.
Ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi, cho biết rằng sau khi sắp xếp, nhiệm vụ này vẫn được xác định là quan trọng và cần tiếp tục thực hiện. Trong thời gian tới, tỉnh sẽ tập trung vào việc xác định thông tin mộ liệt sĩ hiện còn thiếu thông tin, kết hợp với việc xây dựng Đề án tổng thể sửa chữa, nâng cấp mộ liệt sĩ, qua đó tiếp tục thực hiện xác định danh tính hài cốt liệt sĩ.
