Tiềm năng du lịch của Sơn La – một tỉnh miền núi phía Bắc của Việt Nam – không chỉ nằm ở cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ và văn hóa đa dạng của các dân tộc bản địa, mà còn ở những sản phẩm lưu niệm và Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đặc trưng. Những sản phẩm này không chỉ là biểu tượng văn hóa của vùng đất này mà còn thể hiện sự khéo léo và tinh tế của người thợ thủ công.
Các sản phẩm thủ công truyền thống như thổ cẩm, trang sức bạc, nhạc cụ dân tộc, và các sản phẩm đan lát từ mây tre đã trở thành biểu tượng văn hóa của Sơn La. Không chỉ thể hiện sự khéo léo của người thợ thủ công, những sản phẩm này còn chứa đựng giá trị văn hóa lâu đời được gìn giữ và tiếp nối qua các thế hệ. Những sản phẩm này đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống hàng ngày của người dân bản địa, đồng thời cũng là một nguồn cảm hứng sáng tạo cho các nghệ nhân và người thợ thủ công.
Trong những năm gần đây, tỉnh Sơn La đã chú trọng vào việc phát triển và đổi mới các sản phẩm lưu niệm. Các doanh nghiệp và hợp tác xã đã tích cực tham gia vào việc sản xuất và kinh doanh các sản phẩm lưu niệm handmade, từ đó tạo ra nhiều việc làm cho người dân bản địa. Điều này không chỉ giúp tăng thu nhập cho người dân mà còn góp phần bảo tồn và phát triển văn hóa bản địa.
Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) cũng đã trở thành một đòn bẩy quan trọng thúc đẩy phát triển du lịch tại Sơn La. Các sản phẩm OCOP được chế biến theo quy trình kiểm soát nghiêm ngặt, có thương hiệu rõ ràng, và mang đậm hương vị đặc trưng của vùng đất Tây Bắc. Những sản phẩm này đã chiếm được cảm tình của du khách gần xa và trở thành những món quà ý nghĩa. Du khách có thể tìm thấy các sản phẩm OCOP tại các điểm du lịch, chợ truyền thống hoặc mua trực tiếp từ các hợp tác xã và doanh nghiệp.
Tính đến nay, toàn tỉnh Sơn La đã có hơn 200 sản phẩm được đánh giá phân hạng và cấp giấy chứng nhận OCOP. Trong đó, có 1 sản phẩm 5 sao, 62 sản phẩm 4 sao, và 151 sản phẩm 3 sao. Các sản phẩm này đã góp phần tạo nên sự đa dạng và phong phú cho thị trường lưu niệm du lịch tại Sơn La. Sự đa dạng này không chỉ thể hiện ở loại hàng hóa mà còn ở các vùng miền và cộng đồng dân tộc.
Nhận thức được tầm quan trọng của các sản phẩm lưu niệm và OCOP, tỉnh Sơn La đã có nhiều chính sách hỗ trợ và định hướng phát triển. Các ngành chức năng đã xây dựng chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ, kết nối các hợp tác xã, doanh nghiệp, và người dân với các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch. Điều này giúp tạo ra một hệ sinh thái hoàn chỉnh cho phát triển du lịch bền vững.
Ông Trần Xuân Việt, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Sơn La, khẳng định: ‘Để du lịch Sơn La phát triển bền vững, thời gian tới, Sở sẽ tiếp tục phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã phát triển các sản phẩm du lịch mới, thiết kế quà tặng du lịch, góp phần tạo thêm dấu ấn đặc sắc để du lịch Sơn La ngày càng thu hút du khách.’ Điều này cho thấy cam kết của chính quyền tỉnh Sơn La trong việc phát triển du lịch một cách bền vững và có trách nhiệm.
Phát triển đa dạng các sản phẩm lưu niệm và OCOP không chỉ là chiến lược kinh tế mà còn là cách để bảo tồn và lan tỏa văn hóa bản địa. Đây chính là những mảng ghép tạo nên hệ sinh thái du lịch hoàn chỉnh, từ trải nghiệm đến mua sắm. Với những bước đi đúng đắn và sự đồng lòng của chính quyền, doanh nghiệp, và người dân, các sản phẩm lưu niệm du lịch của Sơn La đang từng bước khẳng định giá trị, là món quà ý nghĩa cho du khách và trở thành những ‘sứ giả’ lan tỏa văn hóa và du lịch Sơn La.
