Sau sự cố liên quan đến tai nạn máy bay của Air India, Tổng cục Hàng không Dân dụng Ấn Độ (DGCA) đã đưa ra chỉ đạo yêu cầu các hãng hàng không trong nước thực hiện kiểm tra công tắc nhiên liệu trên các máy bay Boeing thuộc các mẫu 787 và 737. Quyết định này được đưa ra sau khi kết quả điều tra sơ bộ về vụ tai nạn được công bố, làm rõ nguyên nhân và các yếu tố có liên quan.

Quá trình kiểm tra sẽ tập trung vào tình trạng của khóa chặn trên công tắc nhiên liệu trong buồng lái. Đây là thông tin quan trọng được rút ra từ một thông báo của Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) vào năm 2018. FAA đã lưu ý về khả năng ‘khóa chặn công tắc nhiên liệu bị vô hiệu hóa’, mặc dù không đánh giá đây là tình trạng mất an toàn trực tiếp.

DGCA yêu cầu tất cả các hãng hàng không hoạt động tại Ấn Độ phải khẩn trương thực hiện kiểm tra và hoàn thành trước ngày 21/7. Yêu cầu này nhằm đảm bảo rằng tất cả các máy bay đang vận hành đều đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn cần thiết.

Trước đó, hãng sản xuất máy bay Boeing đã khẳng định với các hãng hàng không về sự an toàn của công tắc nhiên liệu trên phi cơ của họ. Tuy nhiên, kết quả điều tra sơ bộ của Cục Điều tra Tai nạn Hàng không Ấn Độ (AAIB) lại đưa ra một số phát hiện quan trọng. Cụ thể, các công tắc điều khiển nhiên liệu vào hai động cơ đã bị gạt từ vị trí ‘hoạt động’ xuống ‘ngắt’ chỉ vài giây sau khi máy bay cất cánh.

Sự việc này đã khiến các động cơ mất lực đẩy, gây ra sự cố nghiêm trọng. Đến thời điểm này, Boeing vẫn chưa đưa ra bình luận chính thức về những thông tin liên quan đến sự cố này.

Các biện pháp kiểm tra và đánh giá an toàn như thế này là cần thiết để đảm bảo rằng các máy bay hoạt động an toàn và giảm thiểu rủi ro cho hành khách cũng như phi hành đoàn. DGCA và các cơ quan hàng không khác trên thế giới đang tích cực làm việc để nâng cao tiêu chuẩn an toàn trong ngành hàng không.

Trong khi đó, việc Boeing chưa có phản hồi chính thức về kết quả điều tra và các biện pháp khắc phục đang được chờ đợi. Sự an toàn luôn là ưu tiên hàng đầu trong ngành hàng không và mọi sự cố đều được điều tra kỹ lưỡng để rút ra bài học kinh nghiệm.

Cục Hàng không Việt Nam vừa phát đi công điện khẩn đến các đơn vị liên quan trong ngành, yêu cầu triển khai cấp tốc các biện pháp ứng phó với bão số 3, hay còn gọi là bão Wipha. Mục tiêu chính là đảm bảo an toàn tối đa cho hành khách, phương tiện, tài sản tại các sân bay và hạn chế đến mức thấp nhất tác động tiêu cực đến hoạt động khai thác bay.

Cục Hàng không yêu cầu các cơ quan, đơn vị có liên quan tổ chức trực 24/24 giờ và thực hiện nghiêm túc Quy trình ứng phó bão, áp thấp nhiệt đới trong hoạt động hàng không dân dụng. Hệ thống cảng hàng không trong vùng ảnh hưởng của bão, đặc biệt là Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn và các Cảng hàng không trực thuộc Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), cần chủ trì và phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan để kiểm tra hệ thống kết cấu hạ tầng cảng hàng không và hệ thống thông tin liên lạc.

Đơn vị chức năng cần triển khai phương án phòng chống mưa, bão nhằm hạn chế thiệt hại do mưa, bão gây ra và nhanh chóng ổn định mọi hoạt động hàng không để phục vụ các nhu cầu của hành khách. Việc bố trí trực 24/24 giờ, chủ động cập nhật thông tin khí tượng để kịp thời đề xuất phương án khai thác phù hợp và an toàn cũng được nhấn mạnh.

Đặc biệt, sau khi bão suy yếu và đổ bộ vào đất liền, các cơ quan chức năng cần chú ý đến nguy cơ gây mưa sau bão. Các hãng hàng không và cơ sở cung cấp dịch vụ bảo đảm hoạt động bay được yêu cầu tăng cường công tác phối hợp, theo dõi chặt chẽ diễn biến của bão số 3 để có phương án điều chỉnh kế hoạch bay hoặc thay đổi lịch bay cho phù hợp và đảm bảo an toàn cho hoạt động bay.

Trung tâm Khí tượng Hàng không (Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam – VATM) vừa đưa ra dự báo về những ảnh hưởng của cơn bão Wipha đến hoạt động hàng không. Từ đêm 21 và sáng 22-7, hoàn lưu phía Tây bão Wipha có thể ảnh hưởng đến phân khu 1,2,3 thuộc Vùng thông báo bay (FIR) Hà Nội, xuất hiện mây CB cao tới FL460–540, gây dông, mưa lớn và hiện tượng thời tiết nguy hiểm.

Tâm bão có khả năng chạm vào phân khu 2 FIR Hà Nội vào khoảng từ 18 giờ đến 21 giờ ngày 21-7, cách sân bay Nội Bài khoảng 240 km. Trong ngày 21 và 22-7, tại sân bay Nội Bài có lúc có mưa vừa đến mạnh, có dông, tầm nhìn giảm còn 1,5-3 km.

Trước đó, nhiều chuyến bay đã phải lùi giờ khởi hành, tạm dừng khai thác, chuyển hướng hạ cánh tại sân bay khác hay bay chờ trong các ngày 19,20-7 do ảnh hưởng bởi bão Wipha, mưa dông. Vietnam Airlines và Vietjet đã có thông báo điều chỉnh kế hoạch khai thác một số chuyến bay do ảnh hưởng của thời tiết xấu.

Sau vụ rơi máy bay của Air India gần đây, câu hỏi về sức khỏe tâm lý của phi công đã trở thành một vấn đề nóng trong ngành hàng không. Sự cố này đã làm dấy lên lo ngại về việc các phi công có thể gặp phải các vấn đề tâm lý ảnh hưởng đến an toàn bay. Các nhà điều tra đang xem xét hồ sơ y tế của cơ trưởng Sumeet Sabharwal, người điều khiển chuyến bay Air India 171 gặp nạn hôm 12/6, khiến 241 người thiệt mạng.

Báo cáo sơ bộ ban đầu cho biết các công tắc điều khiển nhiên liệu đã bị tắt ngay sau khi máy bay cất cánh, dẫn đến mất lực đẩy và rơi xuống khu dân cư ở Ahmedabad. Thông tin về việc cơ trưởng Sabharwal từng nghỉ phép vì lý do tang chế và có dấu hiệu trầm cảm đã khiến dư luận chú ý tới khía cạnh tâm lý của vấn đề này. Tuy nhiên, Air India nhấn mạnh rằng chưa thể kết luận điều gì khi cuộc điều tra còn đang diễn ra.

Câu chuyện của Air India 171 không phải là trường hợp đơn lẻ. Ngành hàng không đã từng chứng kiến nhiều thảm kịch mà nguyên nhân được cho là đến từ vấn đề tâm lý của phi công. Ví dụ như vụ Germanwings năm 2015 khiến 150 người thiệt mạng, xảy ra khi cơ phó Andreas Lubitz cố tình khóa cửa buồng lái, điều khiển máy bay lao vào núi tại Pháp. Điều tra cho thấy Lubitz từng bị trầm cảm nặng, che giấu bệnh và từng tìm kiếm thông tin về cơ chế khóa buồng lái.

Tương tự, giả thuyết về vụ tự sát của cơ trưởng cũng được đặt ra trong vụ mất tích của chuyến bay MH370 năm 2014. Dù chưa có bằng chứng chính thức, cựu Thủ tướng Australia Tony Abbott vào năm 2020 cho biết các quan chức Malaysia từ sớm đã tin đây là một vụ “giết người do tự sát”. Cuộc tìm kiếm chiếc máy bay đã bị đình chỉ vào tháng 1/2017 sau khi không tìm thấy dấu vết nào trong vùng tìm kiếm rộng 46.000 dặm vuông.

Ngoài ra, một vụ tai nạn năm 2013 của hãng hàng không Mozambique cũng được xác định là do cơ trưởng cố tình điều khiển máy bay rơi xuống đất, sau khi nhốt cơ phó bên ngoài buồng lái.

Các chuyên gia cho rằng ngành hàng không vẫn chưa có biện pháp đầy đủ để xử lý vấn đề tâm lý của phi công. Phi công bắt buộc phải trải qua kiểm tra sức khỏe định kỳ, nhưng nhiều người tránh né vì sợ mất giấy phép bay. Một nghiên cứu năm 2022 cho thấy hơn 56% phi công Mỹ từng né tránh việc khám sức khỏe vì lo ngại ảnh hưởng đến công việc.

Chuyên gia hàng không Marc Atherton nhận định: “Ngành hàng không toàn cầu có hệ thống quản lý rủi ro rất tốt về kỹ thuật và vận hành, nhưng lại thiếu chiến lược rõ ràng cho sức khỏe tâm thần – yếu tố sống còn trong an toàn bay”. Tổ chức IPAAC – liên minh quốc tế hỗ trợ đồng nghiệp ngành hàng không – cũng cho rằng sức khỏe tinh thần nên được xem là một phần cấu thành an toàn bay.

Họ kêu gọi mở rộng các chương trình hỗ trợ ẩn danh giữa các nhân viên cùng ngành để giúp phát hiện và can thiệp sớm. Sau thảm kịch Germanwings, một số đề xuất cải tiến thiết kế cửa buồng lái nhằm tránh việc một phi công cố ý nhốt người còn lại bên ngoài đã được đưa ra.

Năm 2023, Hội Hàng không Hoàng gia Anh (RAeS) công bố báo cáo cảnh báo rằng dù ngành hàng không đã có nỗ lực hỗ trợ nhân viên đối mặt với vấn đề tâm lý, nhưng vẫn thiếu hệ thống quản lý rủi ro tâm thần hiệu quả ngay từ đầu.

“Đã có nhiều tiến bộ toàn cầu trong lĩnh vực này”, ông Dave Fielding – Chủ tịch IPAAC chia sẻ. “Nhưng tất cả vẫn đang ở giai đoạn sơ khai và cần tiếp tục nỗ lực mạnh mẽ hơn”, ông nói.