Trung tâm Công nghệ Sinh học TPHCM – Một Dự án đầy hứa hẹn bị bỏ dở vì tuổi hưu

TS Nguyễn Quốc Bình, một chuyên gia hàng đầu về nghiên cứu chuyển nạp gene trên cây trồng tại Đại học Laval, TP Québec (Canada), đã bán hết gia sản và cùng gia đình trở về Việt Nam vào năm 2004 theo lời mời của lãnh đạo TPHCM. Mục tiêu của ông là xây dựng một Trung tâm Công nghệ Sinh học hiện đại, mang tầm quốc tế, không lạc hậu sau 20 năm.

Sau gần 10 năm xây dựng, Trung tâm Công nghệ Sinh học đầu tiên tại TPHCM đã được hình thành với tổng kinh phí đầu tư lên đến 100 triệu USD. Trung tâm này đã nghiên cứu và đăng ký bản quyền hàng loạt công trình phục vụ ngành nông nghiệp, thủy sản và sản xuất thuốc. Tuy nhiên, khi Trung tâm đang trên đà phát triển, TS Nguyễn Quốc Bình đã phải về hưu theo luật vào năm 2014, ở tuổi 60.

Ông Bình cho rằng, sự quyết tâm toàn diện của lãnh đạo thành phố là yếu tố then chốt giúp Trung tâm được thành lập. Tuy nhiên, cơ chế và thể chế hiện hành đã không cho phép ông tiếp tục phát triển Trung tâm. Ông kỳ vọng vào sự nghiêm túc thực sự từ những người lãnh đạo thành phố trong việc tái thiết và phát triển Trung tâm.

Theo TS Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, để thu hút nhân tài từ nước ngoài trở về, cần có một thể chế phát triển nhân tài, chứ không chỉ là chính sách thu hút nhân tài. Thể chế này cần đáp ứng được 3 tiêu chí: Trao quyền cho người có năng lực thực sự; Trao cơ chế linh hoạt để họ được thử, được sai và được sửa; Trao niềm tin để họ dám dấn thân và vượt qua sự trì trệ, kìm hãm.

Ông Dũng cho rằng, nếu nhân tài vẫn bị trói buộc bởi các quy trình cứng nhắc, nếu quyết định của họ luôn phải ‘xin ý kiến tập thể’ và nếu họ không được bảo vệ khỏi những rủi ro thể chế khi đổi mới thì chẳng có lý do gì để họ ở lại hoặc cống hiến hết mình.

Cải cách thể chế nhân tài phải là một phần trong cải cách thể chế quốc gia. Nếu không có tư duy chiến lược và quyết tâm thể chế như vậy thì mọi chương trình dù tốt đến mấy cũng chỉ là ‘vá víu’, không thể tạo nên bước ngoặt thật sự.

Nhìn lại trường hợp của TS Nguyễn Quốc Bình và Trung tâm Công nghệ Sinh học TPHCM, chúng ta có thể thấy rõ tầm quan trọng của việc xây dựng một thể chế phát triển nhân tài. Đó không chỉ là vấn đề của thu hút nhân tài từ nước ngoài trở về, mà còn là vấn đề của giữ chân và phát triển nhân tài trong nước.

Để tránh tình trạng “nhân tài chảy đi”, chúng ta cần có những chính sách và thể chế phù hợp để tạo điều kiện cho nhân tài phát triển. Điều này không chỉ đòi hỏi sự quyết tâm của lãnh đạo, mà còn đòi hỏi sự thay đổi trong tư duy và cách thức quản lý của cả hệ thống.

Trước mắt, cần có những giải pháp cụ thể để hỗ trợ và phát triển nhân tài, như: xây dựng cơ chế linh hoạt để nhân tài có thể thử nghiệm và đổi mới; tạo điều kiện cho nhân tài tiếp cận với các nguồn lực và tài nguyên cần thiết; xây dựng môi trường làm việc năng động và sáng tạo; và quan trọng nhất là tạo niềm tin cho nhân tài để họ có thể yên tâm và cống hiến hết mình.

Nếu chúng ta có thể xây dựng được một thể chế phát triển nhân tài như vậy, chắc chắn rằng chúng ta sẽ có thể thu hút và giữ chân được những nhân tài xuất sắc, từ đó tạo ra những bước ngoặt thật sự trong sự phát triển của đất nước.

Ngành Công nghệ sinh học đang trở thành một trong những lĩnh vực hứa hẹn và đột phá trong thế kỷ 21, với ứng dụng rộng rãi trong các ngành như dược, nông nghiệp, và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, nhiều sinh viên và người lao động trong ngành này thường lo lắng về khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm hoặc phải làm trái ngành.

Ngành Công nghệ sinh học đòi hỏi người học phải có nền tảng học thuật vững chắc, tư duy khoa học sắc bén và khả năng đọc hiểu, tổng hợp và vận dụng kiến thức linh hoạt. Đặc biệt, kỹ năng thực hành trong phòng thí nghiệm, sử dụng thành thạo các thiết bị và phần mềm số, khai thác dữ liệu lớn, nắm vững tin sinh học, lập trình cơ bản và ngoại ngữ chuyên ngành là những yếu tố không thể thiếu để hội nhập tri thức toàn cầu.

Thực tế cho thấy nhiều sinh viên tốt nghiệp ngành Công nghệ sinh học còn yếu về kỹ năng thực hành, sử dụng công nghệ số và ngoại ngữ, dẫn đến khó đáp ứng ngay các yêu cầu khắt khe của doanh nghiệp hay viện nghiên cứu hiện đại.

Theo ThS Dương Nhật Linh, giảng viên Khoa Công nghệ sinh học – Trường Đại học Mở TPHCM, quan niệm về khó xin việc trong ngành Công nghệ sinh học cần được nhìn nhận lại một cách toàn diện và thấu đáo. Công nghệ sinh học là ngành đặc thù với tính liên ngành cao, yêu cầu nhân lực không chỉ am hiểu về sinh học, mà còn phải hội tụ tri thức từ nhiều lĩnh vực như công nghệ thông tin, hóa học, tự động hóa và quản lý chất lượng.

ThS Linh khuyến nghị sinh viên ngành Công nghệ sinh học cần chủ động trau dồi kiến thức chuyên sâu, ngoại ngữ, kỹ năng số và trải nghiệm liên ngành. Công nghệ sinh học đang ‘khát’ nhân lực chất lượng cao, những người linh hoạt, sáng tạo và đa năng. Chỉ cần chủ động và sẵn sàng đổi mới, sinh viên ngành Công nghệ sinh học có thể tìm được công việc phù hợp với năng lực.

Về phía doanh nghiệp, ông Đinh Xuân Tùng, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Kỹ thuật Môi trường Gia Định, cho rằng nỗi lo thất nghiệp của sinh viên công nghệ sinh học phần lớn đến từ tư duy bị động. Ứng viên nổi bật không phải là người có điểm trung bình tích lũy cao nhất mà là người thể hiện được khả năng ứng dụng kiến thức vào thực tiễn.

Ông Tùng nhấn mạnh sự ‘kén chọn’ của doanh nghiệp nằm ở kỹ năng thực tiễn. Sinh viên cần chủ động tìm kiếm cơ hội thực tập, tham gia các dự án nghiên cứu hoặc tự thực hiện các thí nghiệm nhỏ. Việc biết vận hành một hệ thống lên men, kỹ thuật phân lập và định danh vi khuẩn, hay cách phân tích kết quả xét nghiệm có giá trị hơn rất nhiều so với một bảng điểm ‘đỏ chói’.

Theo ông Tùng, sinh viên cần thay đổi góc nhìn từ bị động sang chủ động, hoạch định kế hoạch học tập và hành động cụ thể để đáp ứng nhu cầu thực tế. Cánh cửa cơ hội của ngành Công nghệ sinh học rất rộng, nhưng không tự động mở ra cho mọi người. Nó mở ra cho những ai chủ động trang bị kiến thức nền tảng vững chắc, kỹ năng thực hành thành thạo, tư duy liên ngành, đặc biệt với công nghệ thông tin và dữ liệu, cùng khả năng ngoại ngữ và các kỹ năng mềm như giải quyết vấn đề, làm việc nhóm.

Tóm lại, ngành Công nghệ sinh học đang bước vào kỷ nguyên số với tốc độ phát triển mạnh mẽ, mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra không ít thách thức. Sinh viên và người lao động trong ngành cần chủ động trang bị kiến thức, kỹ năng và tư duy đổi mới để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường lao động và tham khảo thêm thông tin về ngành tại Business Models Defined và Holley Healthcare.

Công ty Cổ phần Kỹ nghệ và Công nghệ Cuộc sống hiện đang tuyển dụng 5 vị trí Nhân viên Kinh doanh Thị trường chuyên ngành Công nghệ Sinh học. Mức lương cơ bản hấp dẫn từ 8-12 triệu đồng, kèm theo lương KPI và lương thưởng, tạo ra một gói bồi thường hấp dẫn cho ứng viên phù hợp.

Các phúc lợi dành cho vị trí Nhân viên Kinh doanh tại công ty này bao gồm cơ hội làm việc và đào tạo từ các hãng lớn, uy tín như Abbott Molecular, Abbott Diagnostic, Thermo Fisher. Ứng viên cũng có cơ hội được cử đi đào tạo cả trong nước và nước ngoài. Chế độ làm việc linh hoạt với ngày nghỉ hàng tuần vào Thứ Bảy và Chủ nhật, cùng với các ngày lễ, tết theo quy định của Nhà nước.

Công ty cũng cung cấp chế độ bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) đầy đủ cho nhân viên. Hàng năm, nhân viên sẽ có cơ hội tham gia du lịch, nhận thưởng vào các dịp lễ, tết và thưởng lợi nhuận của công ty.

Về mô tả công việc, nhân viên kinh doanh sẽ tập trung vào việc tìm hiểu thông tin về thị trường, đối thủ, sản phẩm và khách hàng. Họ sẽ khảo sát, tìm kiếm và phát triển khách hàng mới trong lĩnh vực cung cấp thiết bị y tế, đặc biệt là trong lĩnh vực sinh học phân tử, bệnh học, phân tích di truyền, vi sinh và huyết học.

Một phần quan trọng của công việc là tư vấn cho khách hàng về các sản phẩm và thiết bị phù hợp, cũng như giới thiệu và bán các sản phẩm của công ty. Việc giữ mối quan hệ và chăm sóc khách hàng cũ cũng được coi trọng. Nhân viên sẽ phải lên danh mục thầu, theo dõi thầu tại các khách hàng và kiểm soát việc thực hiện hợp đồng, công nợ.

Để ứng tuyển vào vị trí này, ứng viên cần tốt nghiệp Đại học trở lên trong các chuyên ngành như Sinh học, Công nghệ sinh học, Dược, Y sinh. Ưu tiên cho ứng viên có hiểu biết về xét nghiệm sinh hóa, miễn dịch, huyết học, vi sinh, giải phẫu bệnh, test nhanh và có kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực tương tự.

Tối thiểu 1 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực bán hàng và tiếp thị sinh phẩm y tế, thiết bị y tế, hóa chất phòng thí nghiệm, dịch vụ phòng thí nghiệm là yêu cầu bắt buộc. Ứng viên cần có khả năng đọc hiểu tài liệu chuyên ngành bằng tiếng Anh và giao tiếp tiếng Anh cơ bản.

Các kỹ năng cần thiết khác bao gồm khả năng giao tiếp tốt, thuyết phục, khả năng làm việc độc lập và theo nhóm, cũng như sự nhiệt tình, siêng năng và sẵn sàng đi công tác xa.

Những ứng viên quan tâm có thể gửi CV về địa chỉ email [email protected] hoặc liên hệ qua điện thoại số 0932 732 723. Thông tin chi tiết về công ty và vị trí tuyển dụng cũng có thể được tìm thấy trên website Lintechvn.com.