Chính sách cấm dần xe máy chạy xăng tại Hà Nội và các thành phố lớn khác đang gặp phải một thách thức lớn về sự đồng thuận của người dân. Quá trình chuyển đổi sang phương tiện xanh không chỉ đơn thuần là một bài toán kỹ thuật, công nghệ hay tài chính, mà còn là một bài toán xã hội đòi hỏi sự chuẩn bị bài bản, minh bạch và sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và người dân.

Từ năm 2017, Hà Nội đã thông qua Đề án hạn chế xe máy đến năm 2030, tuy nhiên tiến độ triển khai vẫn còn chậm. Sự thiếu quyết liệt trong thời gian qua đã dẫn đến việc khi Chỉ thị 20 được ban hành với thời hạn gấp rút 12 tháng, đã gây ra nhiều lo ngại về tính khả thi của chính sách này. Người dân lo lắng về việc thiếu hạ tầng giao thông công cộng, trạm sạc xe điện và chi phí cao của xe điện so với xe máy truyền thống.

Do đó, dù chính sách có tốt đến đâu, nếu không có sự tham gia và đồng thuận của người dân, cũng rất khó để tìm thấy sự thành công. Hà Nội cần học hỏi từ các thành phố khác trên thế giới như London, Amsterdam và Thâm Quyến, nơi đã biến chính sách xanh thành câu chuyện của dân chúng, bằng cách tập trung vào việc xây dựng hạ tầng, hỗ trợ tài chính thiết thực và truyền thông để khiến người dân thấy mình là nhân vật chính trong hành trình chuyển đổi xanh.

Để triển khai chính sách thành công, Hà Nội cần ưu tiên xây dựng và完善 hạ tầng giao thông công cộng, bao gồm cả hệ thống trạm sạc cho xe điện. Đồng thời, cần có các chính sách hỗ trợ tài chính thiết thực cho người dân và doanh nghiệp trong việc chuyển đổi sang phương tiện xanh.

Bên cạnh đó, việc truyền thông và nâng cao nhận thức của người dân về lợi ích của việc chuyển đổi sang phương tiện xanh cũng là một yếu tố quan trọng. người dân cần được cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác về chính sách, cũng như được hỗ trợ trong quá trình chuyển đổi.

Với sự chuẩn bị bài bản, minh bạch và sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và người dân, Hà Nội có thể triển khai chính sách cấm dần xe máy chạy xăng một cách thành công, góp phần xây dựng một môi trường giao thông xanh và bền vững cho tương lai.

Sở Xây dựng Hà Nội vừa đề xuất hàng loạt biện pháp nhằm hạn chế và tiến tới cấm xe máy chạy xăng, diesel trên địa bàn thành phố. Trong dự thảo Nghị quyết về chuyển đổi phương tiện xanh và phát triển hệ thống trạm sạc, thành phố đề xuất thí điểm hạn chế xe máy xăng từ ngày 1/1/2026 đến 30/6/2026.

Sau giai đoạn thí điểm, thành phố sẽ tiến hành cấm xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong Vành đai 1 từ ngày 1/7/2026 và trong Vành đai 2 từ ngày 1/1/2028. Đối với ô tô cá nhân dùng xăng/diesel, thành phố sẽ hạn chế trong Vành đai 2 từ ngày 1/1/2028 và mở rộng ra Vành đai 3 từ ngày 1/1/2030. Từ năm 2035 đến 2050, thành phố sẽ hạn chế xe cơ giới không phải phương tiện xanh theo từng cấp độ.

Để hỗ trợ người dân chuyển đổi sang phương tiện xanh, Hà Nội đề xuất hỗ trợ trực tiếp cho người dân. Cụ thể, những người dân có xe máy chạy xăng hoặc diesel đăng ký trước thời điểm nghị quyết có hiệu lực sẽ nhận được hỗ trợ 3 triệu đồng/xe đối với cá nhân, 4 triệu đồng/xe đối với hộ cận nghèo và 5 triệu đồng/xe đối với hộ nghèo.

Thành phố cũng sẽ hỗ trợ vay vốn ưu đãi với lãi suất từ 3-5%/năm và miễn 100% lệ phí trước bạ và lệ phí đăng ký biển số đối với phương tiện giao thông xanh. Bên cạnh đó, thành phố sẽ thu phí lưu thông và điều chỉnh giá dịch vụ trông giữ đối với xe phát thải gây ô nhiễm.

UBND thành phố yêu cầu phải có tối thiểu 10% chỗ đỗ xe tại công trình hiện hữu có trụ sạc trước cuối năm 2026 và tối thiểu 30% chỗ đỗ tại dự án mới phải có trụ sạc. Việc này nhằm đẩy mạnh việc phát triển hệ thống trạm sạc và khuyến khích sử dụng phương tiện xanh.

Theo thống kê, 56,1% ô nhiễm không khí tại Hà Nội đến từ khoảng 7 triệu xe máy chưa được kiểm soát khí thải và 800.000 ô tô chạy bằng xăng dầu. Riêng trong khu vực Vành đai 1, số lượng xe máy lên tới 450.000 và dân số trong khu vực này khoảng 600.000. Đây là con số đáng báo động và cho thấy việc hạn chế và cấm xe máy chạy xăng, diesel là cần thiết để bảo vệ môi trường và sức khỏe của người dân.

Việc chuyển đổi sang phương tiện xanh không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm không khí mà còn góp phần xây dựng một thành phố bền vững và thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, việc thực hiện các biện pháp này sẽ cần sự phối hợp và đồng thuận của nhiều bên, bao gồm cả người dân, doanh nghiệp và các cơ quan chức năng.