Ngày 31/7, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đã ký ban hành Quyết định số 1963/QĐ-BKHCN về việc điều chỉnh Kế hoạch kiểm tra năm 2025. Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký.

Theo quyết định, kế hoạch kiểm tra năm 2025 được điều chỉnh với việc bổ sung 38 cuộc kiểm tra trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Cụ thể, sẽ có 9 cuộc kiểm tra việc chấp hành quy định pháp luật về khoa học và công nghệ đối với nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước.

Bên cạnh đó, Bộ sẽ tiến hành 13 cuộc kiểm tra việc chấp hành quy định của pháp luật về chỉ dẫn bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp; tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, đo lường, chất lượng sản phẩm, hàng hóa, nhãn hàng hóa; bảo đảm an toàn bức xạ, an ninh nguồn phóng xạ. Bộ cũng sẽ thực hiện 3 cuộc kiểm tra chấp hành quy định của pháp luật về hoạt động chuyển giao công nghệ; 5 cuộc kiểm tra việc chấp hành quy định của pháp luật về hoạt động giám định máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ.

Ngoài ra, còn có 2 cuộc kiểm tra về việc chấp hành quy định của pháp luật trong hoạt động nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng; 4 cuộc kiểm tra việc chấp hành quy định của pháp luật về tần số vô tuyến điện và 2 cuộc kiểm tra việc chấp hành quy định của pháp luật trong hoạt động cấp Giấy chứng nhận doanh nghiệp khoa học và công nghệ.

Đáng chú ý, Bộ cũng quyết định thay đổi cơ quan tiến hành kiểm tra, thời gian tiến hành kiểm tra đối với 4 cuộc kiểm tra; dừng triển khai 4 cuộc kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và chất lượng sản phẩm, hàng hóa trong hoạt động đánh giá sự phù hợp.

Việc điều chỉnh kế hoạch kiểm tra năm 2025 của Bộ Khoa học và Công nghệ thể hiện tinh thần chủ động, linh hoạt trong công tác quản lý nhà nước, phù hợp với yêu cầu nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi pháp luật trong lĩnh vực khoa học và công nghệ.

Bộ Khoa học và Công nghệ đang tích cực triển khai các hoạt động kiểm tra, thanh tra trong năm 2025 theo kế hoạch đã được điều chỉnh. Việc này nhằm đảm bảo việc tuân thủ pháp luật và nâng cao hiệu quả trong lĩnh vực khoa học và công nghệ.

Cũng theo Bộ Công thương, trong thời gian tới sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ trong việc kiểm tra, giám sát thị trường hàng hóa, đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.

Chiều ngày 1/8, tại Hà Nội, Ủy ban Nhân dân (UBND) xã Vân Đình đã phát động phong trào ‘Bình dân học vụ số’ với mục tiêu đưa công nghệ số đến gần hơn với người dân. Đây là một bước chuyển mình mạnh mẽ trong tư duy phục vụ, lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo.

Phong trào này cũng nhằm triển khai Chỉ thị số 11/CT-UBND ngày 24/7/2025 của UBND thành phố Hà Nội về thực hiện ‘Chiến dịch 45 ngày đêm ra quân hỗ trợ hoạt động chuyển đổi số tại các xã, phường trong giai đoạn đầu vận hành chính quyền địa phương hai cấp’. Tại hội nghị, Tiến sĩ Nguyễn Nhật Quang, Viện trưởng Viện Khoa học và Công nghệ – VINASA, Thành viên Hội đồng Tư vấn quốc gia, Hội đồng Tư vấn Thành ủy, Ban Chỉ đạo Chuyển đổi số thành phố trình bày những nội dung trọng tâm, cốt lõi của Chỉ thị số 11/CT-UBND.

Tiến sĩ Nguyễn Nhật Quang nhấn mạnh tầm quan trọng của cấp xã trong công cuộc chuyển đổi số. Ông cho rằng, xã là ‘tuyến đầu’ trong việc cung cấp dịch vụ công, là nơi trực tiếp tiếp xúc với người dân. Do đó, việc xây dựng cơ sở dữ liệu dân cư ‘đúng – đủ – sạch – sống’ là nền tảng cốt lõi để các hoạt động số hóa phát huy hiệu quả.

Mô hình ‘Bình dân học vụ số’ mà ông giới thiệu đã nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ. Đây là một phương pháp tiếp cận sáng tạo, lấy con người làm trung tâm, dữ liệu làm nền tảng. Thay vì triển khai đại trà một cách máy móc, mô hình này tập trung vào việc đào tạo các ‘hạt nhân’ nòng cốt tại địa phương, từ đó lan tỏa kiến thức và kỹ năng số hóa đến toàn thể cộng đồng.

Bên cạnh đó, hội nghị cũng được lắng nghe những chia sẻ đầy thiết thực từ ông Nguyễn Văn Khánh, một chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI). Ông đã trình bày những mô hình và cách làm hiệu quả trong việc ứng dụng công nghệ số vào đời sống, đặc biệt là việc tích hợp các nền tảng số để phục vụ nhu cầu của người dân.

Sự có mặt của các chuyên gia đã giúp các đại biểu, cán bộ cơ sở giải đáp được nhiều vướng mắc, đồng thời gợi mở những hướng đi mới, sáng tạo trong việc triển khai chuyển đổi số.

Chủ tịch UBND xã Vân Đình Nguyễn Ngọc Điệp cho biết, việc triển khai Chỉ thị số 11 và phong trào ‘Bình dân học vụ số’ là nhiệm vụ trọng tâm, không chỉ mang tính phong trào, mà là yêu cầu tất yếu trong xây dựng chính quyền hiện đại, nâng cao hiệu quả phục vụ Nhân dân.

Trong bối cảnh đó, vai trò của đoàn viên, thanh niên được Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Bùi Thị Thu Hiền đặc biệt nhấn mạnh. Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Bùi Thị Thu Hiền chỉ đạo 100% các chi bộ phải tổ chức sinh hoạt chuyên đề về chuyển đổi số, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các trung tâm công nghệ và trường đại học để huy động đội ngũ sinh viên tình nguyện.

Họ sẽ là những ‘hạt nhân’ trẻ trung, nhiệt huyết, trực tiếp ‘cầm tay chỉ việc’ hướng dẫn người dân sử dụng các ứng dụng số, thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến.

Hưởng ứng lời kêu gọi đó, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã, Bí thư Đoàn Thanh niên xã Vân Đình Doãn Hồng Việt cho rằng, phong trào sẽ thổi một luồng gió mới, khơi dậy tinh thần xung kích, tình nguyện của tuổi trẻ.

Với sức trẻ và sự nhiệt huyết, thanh niên sẽ là cầu nối đưa công nghệ số đến với từng hộ gia đình, giúp người dân thấy được những lợi ích thiết thực của việc chuyển đổi số.

‘Hưởng ứng phát động của UBND xã trong phong trào ‘Bình dân học vụ số’ và ‘Chiến dịch 45 ngày đêm ra quân hỗ trợ hoạt động chuyển đổi số’, Đoàn Thanh niên xã luôn sẵn sàng thực hiện mọi nhiệm vụ. Đặc biệt, Đoàn xã chuẩn bị sẵn nhân lực sẵn sàng ‘đi từng ngõ, gõ từng nhà’ hỗ trợ người dân chuyển đổi số’, anh Việt chia sẻ.

Anh Việt cho biết thêm, trước đó, ngay từ ngày đầu vận hành chính quyền địa phương hai cấp, Đoàn xã Vân Đình đã thành lập đội hình thanh niên tình nguyện hỗ trợ người dân tại Điểm phục vụ hành chính công cũng như chuyển đổi số cộng đồng.

Với mục tiêu rõ ràng, chiến dịch này sẽ là bước đệm quan trọng trong giai đoạn đầu vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, giúp người dân và doanh nghiệp tiếp cận, sử dụng các dịch vụ công một cách thuận lợi nhất.

Phát triển nguồn nhân lực khoa học và công nghệ (KH&CN) đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển kinh tế – xã hội, đặc biệt trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ. Việt Nam đã có những nỗ lực đáng kể nhằm nâng cao chất lượng và số lượng nguồn nhân lực KH&CN, nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần được giải quyết để đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập quốc tế.

Thực trạng phát triển nguồn nhân lực KH&CN ở Việt Nam cho thấy một số thành tựu đáng kể. Số lượng nhân lực nghiên cứu và phát triển (R&D) đã tăng đều đặn, từ khoảng 112.583 người vào năm 2018 lên 197.887 người vào năm 2021. Đội ngũ nhà khoa học có trình độ cao cũng gia tăng, với số lượng cán bộ có trình độ sau đại học trong lĩnh vực KH&CN tăng đáng kể. Điều này cho thấy sự quan tâm và đầu tư của Việt Nam trong việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực KH&CN.

Tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế và thách thức cần được giải quyết. Tỷ lệ nhân lực R&D trên dân số còn thấp, chỉ đạt khoảng 8-9 người trên một vạn dân vào năm 2023. Năng suất lao động chưa cao, với năng suất lao động năm 2024 ước đạt khoảng 218 triệu đồng/lao động. Khoảng cách giữa đào tạo và yêu cầu thực tiễn vẫn còn lớn, với nhiều doanh nghiệp phản ánh rằng sinh viên mới tốt nghiệp thường cần đào tạo lại để đáp ứng yêu cầu công việc. Điều này đòi hỏi sự thay đổi trong cách tiếp cận đào tạo và phát triển nhân lực KH&CN.

Để thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực KH&CN, cần thực hiện một số giải pháp đồng bộ. Trước hết, cần đổi mới mạnh mẽ đào tạo và phát triển nhân lực KH&CN, bao gồm việc cập nhật chương trình đào tạo, tăng cường thực hành và gắn kết giữa nhà trường, viện nghiên cứu và doanh nghiệp. Điều này sẽ giúp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và đáp ứng yêu cầu thực tiễn của thị trường lao động.

Hoàn thiện cơ chế, chính sách thu hút và trọng dụng nhân tài cũng là một giải pháp quan trọng. Cần xây dựng thang lương, phụ cấp đặc thù và cạnh tranh để thu hút và giữ chân những người có tài năng. Việc này sẽ giúp Việt Nam có thể cạnh tranh với các nước khác trong khu vực và trên thế giới trong việc thu hút nhân tài.

Tăng cường đầu tư và đa dạng hóa nguồn lực tài chính cho phát triển nhân lực KH&CN cũng là một yêu cầu cấp thiết. Việt Nam cần phấn đấu đạt mức 1% GDP trong ngắn hạn và hướng tới 2% trong dài hạn để có thể đáp ứng yêu cầu phát triển. Điều này đòi hỏi sự cam kết và đầu tư từ cả chính phủ và doanh nghiệp.

Cuối cùng, xây dựng văn hóa đổi mới sáng tạo là một yếu tố quan trọng trong việc phát triển nguồn nhân lực KH&CN. Cần thay đổi cách đánh giá, tạo không gian cho thử nghiệm và thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Điều này sẽ giúp tạo ra một môi trường thuận lợi cho sự phát triển của nhân lực KH&CN.

Kết luận, phát triển nguồn nhân lực KH&CN là một nhiệm vụ quan trọng trong việc thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển kinh tế – xã hội của Việt Nam. Với những nỗ lực và giải pháp quyết liệt, Việt Nam có thể xây dựng một đội ngũ nhân lực KH&CN chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập quốc tế. Để biết thêm thông tin về các chính sách và giải pháp phát triển nguồn nhân lực KH&CN, có thể tham khảo tại các nguồn thông tin cậy.

Chiều ngày 17/7, tại Hà Nội, Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, đã có buổi tiếp và làm việc với ông Doron Avnin, Phó Chủ tịch Tập đoàn Google, phụ trách quan hệ chính phủ và chính sách công cho các thị trường mới nổi.

Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh bày tỏ vui mừng khi được đón tiếp đại diện của một trong những tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới và cho biết rất ấn tượng về những thành tựu vượt bậc của Google. Những công nghệ của Google đã và đang được áp dụng rộng rãi tại Việt Nam, góp phần hỗ trợ đắc lực cho các hoạt động quản lý, vận hành hệ thống cũng như nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.

Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nhấn mạnh tầm quan trọng của việc mở rộng hợp tác quốc tế, đặc biệt là trong bối cảnh Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển mới, với quyết tâm cao trong thực hiện các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước về đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Ông Nguyễn Xuân Thắng đề nghị hợp tác cùng Google để xây dựng một mô hình đào tạo ứng dụng AI toàn diện, phù hợp với thực tiễn Việt Nam, đáp ứng các cấp độ nhu cầu khác nhau trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ đáp ứng yêu cầu của kỷ nguyên mới. Ông Nguyễn Xuân Thắng cũng đề cập đến nhu cầu xây dựng cơ sở dữ liệu lớn dùng chung cho toàn bộ hệ thống Học viện và toàn hệ thống chính trị, coi đây là nguồn tài nguyên đang ngủ yên cần được khai thác hiệu quả để phục vụ công tác tổng kết thực tiễn, hoạch định chính sách, nghiên cứu lý luận và đào tạo cán bộ trong hệ thống chính trị.

Về phía Tập đoàn Google, ông Doron Avnin cảm ơn Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng đã dành thời gian tiếp và đánh giá cao tầm nhìn chiến lược của Việt Nam. Ông Doron Avnin khẳng định Google luôn sẵn sàng đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình chuyển đổi số, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

Hai bên thống nhất sớm ký kết Biên bản ghi nhớ về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, ứng dụng AI; đồng thời hợp tác trong xây dựng chương trình, tổ chức đào tạo tại Học viện. Biên bản này sẽ là cơ sở pháp lý quan trọng để triển khai các chương trình phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, ứng dụng AI và các chương trình đào tạo, phát triển nền tảng số hỗ trợ học tập, tổ chức các hội thảo chuyên đề và xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, ứng dụng AI gắn với thực tiễn Việt Nam.