Ngành xây dựng hiện đang đứng trước một thách thức lớn trong việc giảm thiểu tác động môi trường và tích cực tham gia vào quá trình hấp thụ, lưu trữ khí carbon dioxide (CO2) từ khí quyển. Với mức tiêu thụ năng lượng chiếm khoảng 32% toàn cầu và đóng góp 34% vào tổng lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu, ngành này đang cần thiết phải đẩy mạnh các biện pháp giảm phát thải để góp phần bảo vệ môi trường.

Trong bối cảnh đó, vật liệu xây dựng phát thải âm, hay còn gọi là carbon-negative materials, đang nổi lên như một giải pháp hứa hẹn giúp giảm thiểu tác động môi trường của ngành xây dựng. Vật liệu phát thải âm được định nghĩa là những vật liệu có khả năng hấp thụ và lưu trữ nhiều CO2 hơn lượng phát thải trong suốt vòng đời của chúng. Sự phát triển và áp dụng loại vật liệu này không chỉ là đổi mới công nghệ đơn thuần mà còn phản ánh áp lực từ thị trường tài chính xanh, nơi mà các báo cáo về Environmental, Social and Governance (ESG) ngày càng chú trọng đến phát thải embodied carbon trong vật liệu xây dựng.

Đặc biệt, cơ chế Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) của Liên minh Châu Âu (EU) đang tạo ra động lực mạnh mẽ cho việc giảm phát thải trong sản xuất xi măng và thép – hai ngành công nghiệp trọng điểm trong xây dựng. CBAM không chỉ khuyến khích các nhà sản xuất giảm phát thải mà còn tạo điều kiện cho sự phát triển của thị trường vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường.

Một số công nghệ sản xuất vật liệu phát thải âm đang được nghiên cứu và áp dụng hiện nay bao gồm công nghệ CCU Concrete (Carbon Capture and Utilization), vật liệu composite mycelium, và cát olivine. Công nghệ CCU Concrete tích hợp CO2 được thu giữ vào vật liệu tái chế trong quá trình sản xuất, giúp giảm sự phụ thuộc vào vật liệu nguyên sinh và tạo ra dấu chân carbon âm cho các dự án xây dựng bền vững.

Tuy nhiên, dù có tiềm năng lớn, việc thương mại hóa vật liệu xây dựng phát thải âm vẫn đối mặt với nhiều thách thức đáng kể. Chi phí sản xuất cao và thiếu tiêu chuẩn cũng như định nghĩa thống nhất toàn cầu về vật liệu phát thải âm là những rào cản chính. Để thúc đẩy sự phát triển của ngành này, các chính phủ cần thiết kế và thực hiện các chính sách khuyến khích phù hợp, bao gồm hỗ trợ tài chính, miễn thuế, và đầu tư vào nghiên cứu phát triển.

Cơ hội thương mại hóa vật liệu xây dựng phát thải âm đang mở ra thông qua các kênh tài chính xanh. ghi nhận sự gia tăng đáng kể trong các cải cách chính sách và quy định trên toàn thế giới, với nhiều quốc gia thiết lập các khung tài chính net-zero. Thị trường CBAM mở rộng cũng tạo động lực cho các doanh nghiệp đầu tư vào vật liệu carbon-negative.

Ở Việt Nam, quốc gia đã cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 tại Hội nghị Thượng đỉnh về Thay đổi Khí hậu toàn cầu (COP26), việc đẩy mạnh ứng dụng vật liệu xây dựng phát thải âm là một phần quan trọng trong chiến lược giảm phát thải khí nhà kính. Các chương trình quốc gia bao gồm Chiến lược Tăng trưởng Xanh và một số kế hoạch thực hiện liên quan đang được triển khai. Việc cập nhật Đóng góp Quốc gia tự nguyện (NDC) 3.0 vào năm 2025 sẽ giúp Việt Nam tích hợp các mục tiêu giảm phát thải carbon trong ngành xây dựng vào chiến lược khí hậu quốc gia, mở ra những cơ hội mới cho sự phát triển bền vững của ngành xây dựng trong tương lai.

Bộ Xây dựng đã ban hành Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 153 của Chính phủ, nhằm triển khai Nghị quyết số 59 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới. Kế hoạch này đặt ra mục tiêu cụ thể hóa và triển khai nghiêm túc các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra, bám sát mục tiêu phát triển ngành và định hướng tại Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Kế hoạch của Bộ Xây dựng nhấn mạnh việc tăng cường lãnh đạo của Đảng, đổi mới tư duy và hành động trong hội nhập quốc tế; tổ chức quán triệt sâu rộng nội dung Nghị quyết 59 và 153, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu. Đồng thời, đẩy mạnh truyền thông đối ngoại, tuyên truyền hiệu quả về hoạt động đối ngoại của ngành, vai trò và đóng góp của hội nhập quốc tế đối với sự phát triển ngành Xây dựng – GTVT.

Một trong những trọng tâm của kế hoạch là tăng cường phối hợp liên ngành, nâng cao hiệu quả chia sẻ thông tin giữa Bộ Xây dựng với Bộ Ngoại giao và các bộ, ngành liên quan để kịp thời nắm bắt, phân tích, dự báo tình hình quốc tế và đưa ra phản ứng chính sách phù hợp. Ứng dụng chuyển đổi số trong công tác thông tin đối ngoại và ngoại giao số, triển khai hiệu quả Kết luận số 57-KL/TW của Bộ Chính trị, phát triển nền tảng số phục vụ công tác hội nhập.

Bộ Xây dựng xác định một số nhiệm vụ trọng tâm nhằm đẩy mạnh hội nhập quốc tế sâu rộng, hiệu quả, góp phần củng cố môi trường hòa bình, ổn định, phát triển kinh tế – xã hội và nâng cao vị thế quốc tế của đất nước. Về hội nhập chính trị, quốc phòng, an ninh, Bộ yêu cầu các đơn vị chủ động phối hợp với các bộ, ngành tham gia xây dựng, định hình các cấu trúc kinh tế – thương mại khu vực và toàn cầu.

Về hội nhập khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, Bộ tiếp tục triển khai các nghị quyết của Trung ương và Chính phủ về phát triển khoa học công nghệ và chuyển đổi số quốc gia. Tập trung đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong nghiên cứu, ứng dụng công nghệ xanh, mô hình kinh tế tuần hoàn, phát triển cơ sở hạ tầng thích ứng biến đổi khí hậu, hướng tới ngành xây dựng và giao thông phát thải thấp, sử dụng năng lượng bền vững.

Về năng lực thực thi cam kết quốc tế, Bộ Xây dựng yêu cầu rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách trong lĩnh vực xây dựng và GTVT, đảm bảo đồng bộ, minh bạch, hiệu quả; đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực thi các cam kết quốc tế đã ký kết, nhằm duy trì môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi và ổn định.

Không chỉ tập trung vào các nhiệm vụ cụ thể, Bộ Xây dựng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc triển khai các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hội nhập quốc tế, như tăng cường vai trò của các cơ quan đại diện ngoại giao, đẩy mạnh hợp tác với các tổ chức quốc tế, và chú trọng phát triển nguồn nhân lực có đủ năng lực và kỹ năng để đáp ứng nhu cầu của thị trường quốc tế.

Nguồn: https://www.bachkhoatoan.com/