Cơ quan chức năng đang tiến hành điều tra tiền sử bệnh án của phi công sau vụ tai nạn nghiêm trọng liên quan đến chuyến bay 171 của hãng hàng không Air India. Sự cố này đã làm dấy lên những lo ngại về tình trạng sức khỏe tâm thần của cơ trưởng vào thời điểm xảy ra thảm kịch.

Cơ trưởng Sumeet Sabharwal, một phi công kỳ cựu với hơn 15.000 giờ bay, là người điều khiển chiếc Boeing 787 Dreamliner khi nó gặp tai nạn tại Ahmedabad, khiến 242 người thiệt mạng. Chỉ có một hành khách sống sót sau vụ việc. Theo báo cáo sơ bộ do giới chức Ấn Độ công bố, công tắc điều khiển luồng nhiên liệu tới cả hai động cơ của máy bay đã bị tắt ngay sau khi cất cánh, dẫn đến việc động cơ ngừng hoạt động và máy bay mất kiểm soát.

Cục Điều tra Tai nạn Máy bay Ấn Độ (AAIB) cho biết trong đoạn ghi âm buồng lái, một phi công đã hỏi người còn lại tại sao lại cắt nhiên liệu, và người kia khẳng định mình không thực hiện hành động đó. Báo cáo sơ bộ cũng đề cập đến việc đơn xin nghỉ phép của Cơ trưởng Sabharwal với lý do trầm cảm sau cái chết của mẹ đã làm dấy lên câu hỏi liệu các biện pháp đánh giá và bảo vệ sức khỏe tâm thần cho phi công hiện nay có thực sự đầy đủ và hiệu quả hay không.

Tổng Giám đốc điều hành Air India đã cảnh báo rằng cuộc điều tra vẫn đang được tiến hành, đồng thời nhấn mạnh trong một cuộc họp nội bộ với nhân viên rằng việc vội vàng đưa ra bất kỳ kết luận nào vào thời điểm này là thiếu thận trọng.

Các chuyên gia cho biết các sự cố do lỗi con người từ lâu đã thường xuyên xảy ra trong ngành hàng không, và các vấn đề liên quan đến sức khỏe tâm thần cũng là một yếu tố không thể bỏ qua. Nhiều chuyên gia trong ngành cũng cảnh báo rằng hiện nay các biện pháp hỗ trợ tâm lý dành cho phi công và các nhân sự khác trong ngành hàng không vẫn còn rất hạn chế.

Những vụ tai nạn thảm khốc do phi công tự tử đã thôi thúc các chuyên gia nghiên cứu về sức khỏe tâm thần của phi công. Một số vụ tai nạn, như vụ việc của hãng Germanwings năm 2015 và vụ mất tích của máy bay MH370, đã dấy lên nhiều giả thuyết về sức khỏe tâm thần của phi công.

Lỗ hổng trong hệ thống đánh giá sức khỏe tâm thần phi công cũng là một vấn đề được quan tâm. Các chuyên gia cho biết rằng các yêu cầu khắt khe về sức khỏe tâm thần có thể khiến nhiều phi công cố tình che giấu thông tin sức khỏe hoặc tránh kiểm tra sức khỏe tâm thần vì sợ bị sa thải.

Để giảm thiểu nguy cơ phi công có ý định tự tử chiếm quyền điều khiển máy bay, một số biện pháp đã được đề xuất, như thay đổi thiết kế cửa buồng lái. Tuy nhiên, các nhà chức trách thì phản đối việc thay đổi thiết kế cửa buồng lái, lý giải rằng hệ thống khóa tinh vi hiện nay nhằm ngăn chặn các vụ không tặc xâm nhập buồng lái và cướp máy bay.

Các chuyên gia trong ngành hàng không cho biết cần nhiều hơn nữa các biện pháp khuyến khích phi công và những nhân sự hàng không khác chủ động lên tiếng về sức khỏe tâm thần. Hiệp hội Hàng không Hoàng gia (RAeS) đã công bố một báo cáo làm rõ những thách thức mà các vấn đề sức khỏe tâm thần cùng với sự thiếu hụt hỗ trợ đang đặt ra cho ngành hàng không toàn cầu.

Sau vụ rơi máy bay của Air India gần đây, câu hỏi về sức khỏe tâm lý của phi công đã trở thành một vấn đề nóng trong ngành hàng không. Sự cố này đã làm dấy lên lo ngại về việc các phi công có thể gặp phải các vấn đề tâm lý ảnh hưởng đến an toàn bay. Các nhà điều tra đang xem xét hồ sơ y tế của cơ trưởng Sumeet Sabharwal, người điều khiển chuyến bay Air India 171 gặp nạn hôm 12/6, khiến 241 người thiệt mạng.

Báo cáo sơ bộ ban đầu cho biết các công tắc điều khiển nhiên liệu đã bị tắt ngay sau khi máy bay cất cánh, dẫn đến mất lực đẩy và rơi xuống khu dân cư ở Ahmedabad. Thông tin về việc cơ trưởng Sabharwal từng nghỉ phép vì lý do tang chế và có dấu hiệu trầm cảm đã khiến dư luận chú ý tới khía cạnh tâm lý của vấn đề này. Tuy nhiên, Air India nhấn mạnh rằng chưa thể kết luận điều gì khi cuộc điều tra còn đang diễn ra.

Câu chuyện của Air India 171 không phải là trường hợp đơn lẻ. Ngành hàng không đã từng chứng kiến nhiều thảm kịch mà nguyên nhân được cho là đến từ vấn đề tâm lý của phi công. Ví dụ như vụ Germanwings năm 2015 khiến 150 người thiệt mạng, xảy ra khi cơ phó Andreas Lubitz cố tình khóa cửa buồng lái, điều khiển máy bay lao vào núi tại Pháp. Điều tra cho thấy Lubitz từng bị trầm cảm nặng, che giấu bệnh và từng tìm kiếm thông tin về cơ chế khóa buồng lái.

Tương tự, giả thuyết về vụ tự sát của cơ trưởng cũng được đặt ra trong vụ mất tích của chuyến bay MH370 năm 2014. Dù chưa có bằng chứng chính thức, cựu Thủ tướng Australia Tony Abbott vào năm 2020 cho biết các quan chức Malaysia từ sớm đã tin đây là một vụ “giết người do tự sát”. Cuộc tìm kiếm chiếc máy bay đã bị đình chỉ vào tháng 1/2017 sau khi không tìm thấy dấu vết nào trong vùng tìm kiếm rộng 46.000 dặm vuông.

Ngoài ra, một vụ tai nạn năm 2013 của hãng hàng không Mozambique cũng được xác định là do cơ trưởng cố tình điều khiển máy bay rơi xuống đất, sau khi nhốt cơ phó bên ngoài buồng lái.

Các chuyên gia cho rằng ngành hàng không vẫn chưa có biện pháp đầy đủ để xử lý vấn đề tâm lý của phi công. Phi công bắt buộc phải trải qua kiểm tra sức khỏe định kỳ, nhưng nhiều người tránh né vì sợ mất giấy phép bay. Một nghiên cứu năm 2022 cho thấy hơn 56% phi công Mỹ từng né tránh việc khám sức khỏe vì lo ngại ảnh hưởng đến công việc.

Chuyên gia hàng không Marc Atherton nhận định: “Ngành hàng không toàn cầu có hệ thống quản lý rủi ro rất tốt về kỹ thuật và vận hành, nhưng lại thiếu chiến lược rõ ràng cho sức khỏe tâm thần – yếu tố sống còn trong an toàn bay”. Tổ chức IPAAC – liên minh quốc tế hỗ trợ đồng nghiệp ngành hàng không – cũng cho rằng sức khỏe tinh thần nên được xem là một phần cấu thành an toàn bay.

Họ kêu gọi mở rộng các chương trình hỗ trợ ẩn danh giữa các nhân viên cùng ngành để giúp phát hiện và can thiệp sớm. Sau thảm kịch Germanwings, một số đề xuất cải tiến thiết kế cửa buồng lái nhằm tránh việc một phi công cố ý nhốt người còn lại bên ngoài đã được đưa ra.

Năm 2023, Hội Hàng không Hoàng gia Anh (RAeS) công bố báo cáo cảnh báo rằng dù ngành hàng không đã có nỗ lực hỗ trợ nhân viên đối mặt với vấn đề tâm lý, nhưng vẫn thiếu hệ thống quản lý rủi ro tâm thần hiệu quả ngay từ đầu.

“Đã có nhiều tiến bộ toàn cầu trong lĩnh vực này”, ông Dave Fielding – Chủ tịch IPAAC chia sẻ. “Nhưng tất cả vẫn đang ở giai đoạn sơ khai và cần tiếp tục nỗ lực mạnh mẽ hơn”, ông nói.

Không quân Việt Nam vừa thực hiện một màn biểu diễn ấn tượng trên bầu trời Thủ đô Hà Nội nhân dịp Quốc khánh 2/9, đánh dấu một bước tiến vượt bậc về huấn luyện và sẵn sàng chiến đấu của lực lượng Không quân nhân dân Việt Nam. Đây là lần đầu tiên sau 40 năm, sự kiện này là một cột mốc quan trọng trong lịch sử của Không quân nhân dân Việt Nam.

Thượng tá Nguyễn Huy Hoàng, phi công lái chính của Phi đội 2, đã chia sẻ về quá trình luyện tập khó khăn và nghiêm túc để đạt được màn trình diễn hoàn hảo. Ngay khi nhận được kế hoạch luyện tập phục vụ lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9, toàn thể phi đội và Lữ đoàn đã nhanh chóng triển khai công tác chuẩn bị. Quá trình luyện tập được thực hiện một cách nghiêm túc và chặt chẽ, với việc chuẩn hóa và đồng bộ mọi động tác.

Đội hình luyện tập được thực hiện với 2 chiếc CASA212 cùng cất cánh. Từ thời điểm thả phanh, mọi thao tác đều được thực hiện đồng thời. Đội trưởng thực hiện động tác nào, đội viên thực hiện theo y hệt, đúng như đội hình biên đội đã được tính toán kỹ lưỡng về cự ly và giãn cách. Sự đồng bộ và chính xác trong từng động tác là kết quả của quá trình luyện tập nghiêm túc và chuyên nghiệp.

Thượng tá Nguyễn Quân Anh, Phó Trưởng phòng Quân huấn, Lữ đoàn 918, cho biết rằng ngay sau khi nắm được chủ trương của Bộ Quốc phòng về tổ chức bay diễu binh phục vụ nhiệm vụ A80, Đảng ủy, chỉ huy Lữ đoàn 918 đã khẩn trương chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trong toàn Lữ đoàn tiến hành công tác chuẩn bị đồng bộ. Với vai trò vừa là phi công, vừa phụ trách công tác huấn luyện, Thượng tá Nguyễn Quân Anh và các đồng chí đã xây dựng các bài bay đội hình, trình lên cấp trên để thẩm định và phê chuẩn.

Bài bay lần này là nội dung huấn luyện mới với lực lượng Casa. Toàn bộ quá trình được ghi hình, rút kinh nghiệm kỹ càng để đảm bảo sự an toàn và hoàn hảo trong màn trình diễn. Sự chuẩn bị kỹ lưỡng và chuyên nghiệp của Lữ đoàn 918 đã thể hiện sự quyết tâm và nỗ lực của lực lượng Không quân nhân dân Việt Nam trong việc nâng cao khả năng huấn luyện và sẵn sàng chiến đấu.

Trung tá Vũ Mạnh Tuyền, Phó Phi đội trưởng Phi đội Kỹ thuật – Phi đội Tuần thám hiểm, cũng chia sẻ về công tác kỹ thuật nghiêm túc và chặt chẽ trong quá trình chuẩn bị. Đơn vị đã bắt đầu công việc từ 4h sáng, thực hiện nghiêm quy trình kỹ thuật để đảm bảo sự an toàn và hiệu suất của máy bay. Đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng nên toàn đơn vị đều nâng cao tinh thần trách nhiệm và làm việc kỹ lưỡng hơn bao giờ hết.

Trên mỗi máy bay, quy trình kỹ thuật được thực hiện đầy đủ theo đúng chỉ dẫn của nhà sản xuất. Mặc dù công tác kỹ thuật hàng ngày vốn đã rất chặt chẽ, nhưng với nhiệm vụ lần này, đơn vị càng nâng cao tinh thần trách nhiệm và làm việc kỹ lưỡng hơn bao giờ hết để đảm bảo màn trình diễn thành công và an toàn.