Tình trạng ô nhiễm môi trường do vứt rác thải sinh hoạt bừa bãi đã trở thành vấn đề đáng báo động tại nhiều khu vực, đặc biệt là ở trung tâm TP Cần Thơ. Điều này không chỉ gây mất mỹ quan đô thị mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống. Để giải quyết vấn đề này, các địa phương đã tăng cường các biện pháp tuyên truyền, vận động người dân về tầm quan trọng của việc bỏ rác đúng nơi quy định. Đồng thời, các thùng rác công cộng đã được trang bị và công tác thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt đã được tổ chức lại.

Các biện pháp kịp thời này đã góp phần tích cực vào việc bảo vệ môi trường và xây dựng bộ mặt đô thị ngày càng sạch đẹp, văn minh. Gần đây, trong nỗ lực xây dựng đô thị xanh, sạch, đẹp, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phường Tân An (TP Cần Thơ) đã phối hợp với các đơn vị tổ chức Chương trình ‘Sống trong lành – Đổi rác lấy quà, chung tay bảo vệ môi trường năm 2025’. Chương trình này đã thu hút sự tham gia của đông đảo học sinh, đoàn viên thanh niên và người dân. Có hơn 1.800 đoàn viên thanh niên, học sinh và người dân đã tham gia đổi rác lấy quà, với tổng số trên 2.500 phần quà được trao tặng.

Chương trình là một phần trong những hoạt động mà Đoàn phường Tân An triển khai để giải quyết vấn đề rác thải sinh hoạt, đặc biệt là rác thải nhựa. Rác thải nhựa đang gây ra nhiều áp lực lớn và ảnh hưởng không nhỏ đến cảnh quan đô thị, hệ thống thoát nước và chất lượng cuộc sống. Thông qua hoạt động này, tuổi trẻ Đoàn phường Tân An mong muốn tạo ra một ấn tượng đẹp và sức lan tỏa rộng rãi về hoạt động bảo vệ môi trường.

Ở các phường trung tâm TP Cần Thơ, để góp phần xây dựng đô thị sạch, đẹp, an toàn, thời gian qua, các phường đã tăng cường thực hiện công tác quản lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn. Ví dụ như phường Ninh Kiều, Tân An, An Bình, Cái Khế đã phối hợp với đơn vị công ích để thu gom và vận chuyển rác thải sinh hoạt đến nhà máy xử lý, với số lượng khoảng 310 tấn/ngày.

UBND các phường trung tâm thành phố cũng đã yêu cầu cán bộ chuyên trách và đơn vị chức năng thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về trật tự đô thị, trật tự xây dựng và vệ sinh môi trường trên địa bàn. Đặc biệt, họ quan tâm đến các vấn đề về vệ sinh môi trường để đảm bảo mỹ quan đô thị.

Thời gian qua, tại các phường trung tâm TP Cần Thơ, nhiều công trình và dự án thu gom, xử lý rác thải bảo vệ môi trường đã được triển khai. Điển hình như Dự án ‘Thu gom tự động rác nổi trên sông TP Cần Thơ’ do Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) TP Cần Thơ phối hợp với Tổ chức Làm sạch biển (TOC) của Hà Lan triển khai thực hiện.

Theo Sở NN&MT TP Cần Thơ, sau một thời gian hoạt động, các dự án thu gom rác nổi tại một số tuyến sông, kênh rạch trên địa bàn các phường trung tâm đã thu gom được hàng trăm tấn rác thải nhựa trôi nổi. Điều này đã góp phần giữ vệ sinh trên các dòng sông.

Từ nay đến cuối năm 2025, Sở NN&MT TP Cần Thơ tiếp tục phối hợp với địa phương để triển khai hoạt động phân loại chất thải rắn sinh hoạt phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn thành phố. Điều này nhằm đảm bảo phù hợp với các quy định của Luật Bảo vệ môi trường và các văn bản hướng dẫn của Bộ NN&MT, UBND thành phố.

Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature Food đã đưa ra một giải pháp tiềm năng để giảm thiểu lượng khí nhà kính phát thải ra môi trường thông qua việc xử lý rác thải thực phẩm một cách hiệu quả. Các phương pháp như ủ phân hữu cơ, tiêu hủy kỵ khí hoặc tái chế rác thải thực phẩm làm thức ăn chăn nuôi đã được đánh giá là có khả năng giảm đáng kể lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính.

Hiện nay, tình trạng lãng phí thực phẩm đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng trên toàn cầu. Gần một phần ba lượng thực phẩm sản xuất ra không được tiêu thụ mà bị lãng phí, gây ra tổn thất lớn về đất đai, nước và năng lượng. Điều này không chỉ gây tổn thất tài nguyên mà còn đóng góp vào nguồn phát thải khí metan, một loại khí nhà kính có sức làm ấm Trái đất mạnh gấp 80 lần CO₂ trong vòng 20 năm.

Khi bị chôn lấp trong điều kiện yếm khí, rác thải thực phẩm phát thải khí metan, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường. Để giải quyết vấn đề này, một nhóm nghiên cứu bao gồm 60 nhà khoa học đã thực hiện nghiên cứu dựa trên dữ liệu từ 91 nghiên cứu thực địa tại 29 quốc gia. Ba phương pháp được đánh giá gồm: ủ phân hữu cơ, tiêu hủy kỵ khí tạo ra biogas để sản xuất năng lượng tái tạo và tái chế rác thải thực phẩm làm thức ăn chăn nuôi.

Theo Giáo sư Zhengxia Dou, một trong những tác giả chính của nghiên cứu, các nước có hệ thống sản xuất và tiêu dùng lương thực thực phẩm lớn như Trung Quốc, Mỹ và Liên minh châu Âu là những điểm nóng phát thải methane từ chôn lấp rác thực phẩm. Nếu các quốc gia chấm dứt hình thức xử lý này, lượng phát thải có thể giảm tương đương với khí methane mà gần 9 triệu con bò sữa thải ra.

Phương pháp tái chế rác thải thực phẩm làm thức ăn chăn nuôi không chỉ giúp giảm phát thải mà còn tiết kiệm tài nguyên. Ví dụ, nếu Trung Quốc tái chế rác thực phẩm làm thức ăn chăn nuôi, có thể giảm được hơn 5% diện tích đất trồng đậu tương và ngô, những loại cây chủ lực dùng làm thức ăn chăn nuôi. Diện tích này có thể được chuyển sang sản xuất lương thực cho con người hoặc phục vụ mục đích bảo tồn.

Tái chế rác thực phẩm được coi là một giải pháp khả thi, chi phí thấp và đã được kiểm chứng ngoài thực tế. Quan trọng hơn, nó mang lại nhiều lợi ích cùng lúc, vừa giảm phát thải, vừa tiết kiệm tài nguyên. Tuy nhiên, để thực hiện giải pháp này một cách hiệu quả, không chỉ cần chính sách hỗ trợ từ các quốc gia mà còn cần sự thay đổi từ mỗi người tiêu dùng. Giảm lãng phí thực phẩm cần bắt đầu ngay từ trong bếp của mỗi gia đình, thông qua việc lập kế hoạch mua sắm, bảo quản thực phẩm một cách hợp lý và sử dụng thực phẩm một cách triệt để.

Như vậy, việc xử lý rác thải thực phẩm một cách hiệu quả không chỉ giúp giảm thiểu lượng khí nhà kính phát thải ra môi trường mà còn góp phần tiết kiệm tài nguyên và giảm lãng phí. mỗi cá nhân và tổ chức cần có trách nhiệm trong việc thực hiện các giải pháp này, nhằm góp phần bảo vệ môi trường và đảm bảo sự phát triển bền vững cho tương lai.