Ngành bao bì đang đối mặt với một thách thức lớn trong việc chuyển đổi xanh do yêu cầu từ cả luật pháp trong nước và tiêu dùng bền vững, cũng như các tiêu chuẩn quốc tế. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải thực hiện những thay đổi mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu tái chế và giảm thiểu rác thải. Trong bối cảnh đó, Liên minh Tái chế Bao bì Pro Việt Nam đã được thành lập với mục tiêu xây dựng một hệ sinh thái tái chế đồng bộ và thúc đẩy trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) theo hướng thực chất.

Sau 6 năm hoạt động, Pro Việt Nam đã đạt được những kết quả ấn tượng, thu gom và tái chế hơn 64.000 tấn bao bì vào năm 2024. Tuy nhiên, ngành tái chế vẫn còn phải đối mặt với nhiều thách thức. Việc phân loại rác tại nguồn chưa được thực hiện hiệu quả và thiếu chế tài mạnh để khuyến khích phân loại rác là những khó khăn chính. Ngoài ra, sản phẩm tái chế của Việt Nam còn gặp khó khăn khi xuất khẩu sang một số thị trường như EU do quy trình chứng nhận phức tạp và yêu cầu kỹ thuật khắt khe.

Để giải quyết những thách thức này, Pro Việt Nam đã đặt ra các mục tiêu và giải pháp cụ thể. Tổ chức này sẽ tập trung mở rộng mạng lưới hợp tác để nâng cao hiệu quả thu gom, tái chế, ứng dụng công nghệ trong phân loại rác và quản lý dữ liệu tái chế. Đồng thời, các doanh nghiệp thành viên sẽ thiết kế bao bì thân thiện với môi trường, dễ thu gom, dễ tái chế. Mục tiêu của Pro Việt Nam là đến năm 2030, toàn bộ bao bì do các thành viên đưa ra thị trường sẽ được thu gom, tái chế, góp phần thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn.

Một số doanh nghiệp tái chế như Công ty CP Nhựa tái chế Duy Tân đã áp dụng công nghệ mới để tái chế chai nhựa thành sản phẩm mới. Công ty đã xây dựng hệ thống thu gom và tái chế rác thải nhựa, giúp giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường. Tuy nhiên, để kinh tế tuần hoàn phát triển, cần sự phối hợp của chính sách, nhà sản xuất, hiệp hội, khối thu gom phi chính thức, cùng truyền thông, giáo dục cộng đồng.

Pro Việt Nam cũng hy vọng rằng với sự tham gia của các doanh nghiệp thành viên và sự hỗ trợ từ chính phủ, ngành tái chế sẽ có thể phát triển bền vững và góp phần bảo vệ môi trường. Liên minh này cũng kêu gọi sự tham gia của cộng đồng trong việc phân loại rác tại nguồn và hỗ trợ quá trình tái chế, giúp tạo ra một hệ sinh thái tái chế hiệu quả và bền vững.

Trong tương lai, Pro Việt Nam sẽ tiếp tục mở rộng hoạt động và tăng cường hợp tác với các doanh nghiệp, tổ chức và chính phủ để thúc đẩy sự phát triển của ngành tái chế. Tổ chức này cũng sẽ tiếp tục theo dõi và đánh giá hiệu quả của các hoạt động tái chế, đồng thời đề xuất các giải pháp mới để cải thiện quá trình tái chế và giảm thiểu rác thải.

provietnam.org.vn

Thành phố Huế đang tích cực triển khai các biện pháp nhằm phát triển mạng lưới thu gom phế liệu công nghệ, với mục tiêu mỗi phường, xã đều có ít nhất một người tham gia vào nghề thu gom này. Việc này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả thu gom rác thải mà còn góp phần bảo vệ môi trường.

Một trong những điểm nổi bật trong việc phát triển mạng lưới thu gom phế liệu công nghệ tại Huế là sự ra đời của các tổ hợp tác nghề ve chai công nghệ. Các tổ hợp tác này đã được thành lập tại các phường như Vỹ Dạ, Thuận Hóa, Phú Xuân, Thủy Xuân và đang được mở rộng ra nhiều địa bàn khác trên địa bàn thành phố. Tổ hợp tác này hoạt động dựa trên việc ứng dụng công nghệ số vào thu gom phế liệu, giúp người dân có thể dễ dàng tiếp cận và sử dụng dịch vụ.

Cụ thể, người dân trên địa bàn được khuyến khích cài đặt và sử dụng ứng dụng mGreen để đặt lịch hẹn thu mua ve chai, rác tái chế, phế liệu. Thông qua ứng dụng này, các thành viên trong tổ có thể nhận được yêu cầu với thông tin, địa chỉ cụ thể để chủ động sắp xếp công việc và tối ưu lịch làm việc. Họ cũng được hỗ trợ theo dõi lịch sử giao dịch, dòng tiền và quản lý khách hàng một cách hiệu quả.

Được biết, trên địa bàn TP Huế hiện có hơn 500 hội viên phụ nữ làm nghề thu mua ve chai, và đa số trong số họ còn gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, thông qua công việc này, các chị em đã đóng góp thầm lặng vào việc bảo vệ môi trường khi thu gom và phân loại rác thải theo đúng quy trình.

Để kết nối các thành viên cùng ngành nghề và hỗ trợ họ, Hội Liên hiệp phụ nữ TP Huế đã thành lập các tổ hợp tác thu gom ve chai và kết nối với các dự án, tổ chức để được hỗ trợ cung cấp trang thiết bị bảo hộ và phương tiện lao động.

Dự án “Huế – Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam” đã triển khai nhiều chương trình nhằm giảm thiểu rác thải nhựa và đẩy mạnh phân loại rác tại nguồn hiệu quả. Theo thống kê, đến nay đã có 15.182 hộ gia đình và 492 cơ sở kinh doanh được tuyên truyền và thu gom được hơn 18 tấn rác nhựa.

Việc thành lập tổ hợp tác số 3 là dấu mốc quan trọng, góp phần mở rộng mạng lưới thu gom ve chai công nghệ trên toàn địa bàn. Dự kiến sắp tới, 40 phường, xã mới của TP Huế sẽ dần được kết nối với người thu mua phế liệu thông qua nền tảng số hiện đại, góp phần thúc đẩy Huế trở thành đô thị xanh – sạch – tuần hoàn.

Chuyển đổi tuần hoàn chính là chìa khóa để phát triển bền vững, nâng cao giá trị gia tăng và đảm bảo khả năng tồn tại, giúp các doanh nghiệp chiếm ưu thế cạnh tranh trong tương lai. Đối với ngành dệt may, việc chuyển đổi theo mô hình kinh tế tuần hoàn không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu bắt buộc.

Kinh tế tuần hoàn là mô hình kinh tế hướng tới sử dụng hiệu quả, tiết kiệm tài nguyên, tái chế chất thải, góp phần bảo vệ môi trường và đem lại hiệu quả kinh tế. Mô hình này bao gồm 3 nội dung cốt lõi: Giảm thiểu tối đa phát thải ra môi trường thông qua sử dụng tối ưu nhất tài nguyên và năng lượng; tái sử dụng, sửa chữa, bảo dưỡng kéo dài thời gian sử dụng sản phẩm; tái chế, tận dụng phế liệu, phế thải trở thành đầu vào sản xuất.

Ngành công nghiệp dệt may đang nỗ lực không ngừng để phát triển theo mô hình kinh tế tuần hoàn. Trong giai đoạn 2025-2030, ngành dệt may Việt Nam đặt mục tiêu phát triển theo chiều sâu, đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ, nâng cao năng suất, giảm phụ thuộc lao động phổ thông. Để chuyển sang kinh tế tuần hoàn, các doanh nghiệp dệt may cần giảm dùng sợi nguyên sinh hóa thạch, tăng tỷ lệ polyester tái chế; phát triển sợi cellulose tái tạo thay polyester; thiết kế sản phẩm bằng sợi đơn chất (cotton 100%, polyester 100%) để tái chế dễ dàng; sử dụng nguyên liệu sinh học thay thế một phần polyester.

Nhiều nghiên cứu cho thấy, trong khi polyester thông thường phải mất đến 500-1.000 năm mới phân hủy hoàn toàn, thì nguyên liệu polyester tái chế khi được vùi trong đất có khả năng phân hủy đến 68,8% sau 180 ngày. Đồng thời, chuyển đổi sang thuốc nhuộm gốc nước, ít độc hại, dễ phân hủy. Ứng dụng công nghệ nhuộm mới như nhuộm CO₂ siêu tới hạn, nhuộm foam, nhuộm plasma.

Mục tiêu tái chế hợp lý đặt ra yêu cầu điều chỉnh quy trình thiết kế và tái chế quần áo. Hiện nay, việc thiết kế và sản xuất quần áo thường không tính đến điều gì sẽ xảy ra khi quần áo không thể sử dụng được nữa. Các chuyên gia cho rằng, việc hướng tới nhiều loại vật liệu và phát triển các quy trình tái chế hiệu quả cho những vật liệu này là một bước quan trọng trong việc mở rộng quy mô tái chế, cũng như việc phát triển các vật liệu mới.

Tại Việt Nam, một số doanh nghiệp như TCM – Dệt may Thành Công đã và đang đẩy mạnh đa dạng hóa sản phẩm, đặc biệt những sản phẩm thân thiện với môi trường, những sản phẩm tái chế và những sản phẩm có giá trị cao, có quy trình sản xuất khép kín từ sợi – dệt – nhuộm – may, phát triển bền vững (ESG), tăng cường sử dụng 3 loại vật liệu polyester, viscose, cotton tái chế.

Tái chế hợp lý trong ngành dệt may còn gắn liền với yêu cầu đổi mới công nghệ, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ xanh để cải thiện tính kinh tế và chất lượng tái chế. Tiến sỹ Nguyễn Thị Thanh Phượng, Viện trưởng Viện Công nghiệp môi trường, cho rằng, cần có một chương trình đổi mới chung để tập trung nỗ lực và đầu tư vào công nghệ tái chế các vật liệu thông thường; cải tiến công nghệ phân loại cũng sẽ hỗ trợ nâng cao chất lượng tái chế bằng cách cung cấp nguyên liệu được xác định rõ ràng.

Với vai trò hạt nhân ngành dệt may, Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) đặt mục tiêu đến 2030 đạt mức tăng trưởng hai con số, phát triển bền vững theo kinh tế tuần hoàn, xây dựng thương hiệu xuất khẩu riêng. Hiện tỷ lệ sản phẩm xanh của Vinatex đã đạt 25%; toàn hệ thống đã đưa vào sản xuất sản phẩm sợi từ nguyên liệu tái chế tăng cao hàng năm, đến năm 2024 đạt 17.864 tấn.

Ngành dệt may Việt Nam hiện đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc gia; xuất khẩu dệt may trị giá 44 tỷ USD năm 2024, giữ vị trí thứ hai thế giới. Mục tiêu năm 2025 đạt 47-48 tỷ USD. Hướng đi tới kinh tế tuần hoàn của dệt may Việt Nam nhằm phát triển bền vững, bảo vệ môi trường, sức khỏe con người, góp phần thực hiện mục tiêu chung của quốc gia và toàn cầu về Net Zero, đồng thời còn tận dụng cơ hội để nâng cao năng lực cạnh tranh, giữ vững vị thế xuất khẩu hàng đầu thông qua việc đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về sản phẩm xanh của nhà nhập khẩu.