Chiều ngày 15/7, tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội đã phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tổ chức hội thảo ‘Phát triển nông nghiệp bền vững gắn với bảo vệ môi trường’. Hội thảo này là một phần quan trọng trong chương trình giám sát chuyên đề của Quốc hội, nhằm đánh giá và thảo luận về những thách thức và cơ hội trong việc phát triển nông nghiệp bền vững tại Việt Nam.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang diễn biến phức tạp, tài nguyên đất nước và đa dạng sinh học đang suy giảm nghiêm trọng, ô nhiễm môi trường nông thôn và khu vực sản xuất nông nghiệp đang gia tăng, các đại biểu tham dự hội thảo đã nhận định rằng ngành nông nghiệp nước ta phải chuyển đổi mô hình phát triển từ khai thác tối đa sang phát triển hài hòa bền vững. Điều này đòi hỏi sự chuyển đổi từ chú trọng sản lượng sang chú trọng chất lượng, hiệu quả và thân thiện với môi trường.

Phát triển nông nghiệp bền vững không chỉ là yêu cầu tất yếu từ thực tiễn mà còn là trách nhiệm của Việt Nam trong việc thực hiện cam kết quốc tế, đặc biệt là mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Hội thảo là dịp để các nhà quản lý, nhà khoa học, các tổ chức nghiên cứu, đào tạo doanh nghiệp và cơ quan hoạch định chính sách cùng trao đổi, chia sẻ tri thức thực tiễn và tầm nhìn để kiến tạo một nền nông nghiệp phát triển xanh, sinh thái và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Lan, Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam, cho biết hiện nay Học viện triển khai đào tạo hơn 70 ngành học, trong đó có các ngành mũi nhọn như khoa học, môi trường quản lý đất đai, công nghệ sinh học, phát triển nông thôn bền vững. Giai đoạn 2015-2025, Học viện đã công bố hơn 100 sản phẩm khoa học và công nghệ được cấp văn bằng sở hữu trí tuệ hoặc công nhận tiến bộ kỹ thuật. Nhiều công trình trong số đó hướng tới giảm phát thải, tái tạo tài nguyên, cải thiện môi trường sinh thái.

Ông Nguyễn Quốc Mạnh, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, đề nghị rà soát, sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện đồng bộ về sản xuất trồng trọt, bền vững, hữu cơ và sản xuất nông nghiệp sinh thái tuần hoàn, lồng ghép với yếu tố bảo vệ môi trường. Ông cũng đề nghị tham mưu ban hành cơ chế, chính sách ưu đãi cho các doanh nghiệp sản xuất thuốc bảo vệ thực vật sinh học, các chế phẩm hữu cơ, tăng cường đầu tư nghiên cứu, phát triển các tiến bộ kỹ thuật canh tác tiên tiến.

Các đại biểu cũng đề nghị hoàn thiện hành lang pháp lý, đầu tư tài chính xanh, phát triển các cơ sở đào tạo, nghiên cứu để xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực nông nghiệp, có những cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp và nông dân thực hiện nông nghiệp xanh.

Ông Trần Mạnh Báo, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn ThaiBinh Seed, cho rằng vấn đề chính không phải là vấn đề kỹ thuật mà chính là vấn đề chính sách để đưa vào cuộc sống. Ông đề nghị quy hoạch vùng sản xuất, đầu tư cơ sở hạ tầng, hướng dẫn cho nông dân tập huấn, liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp.

Phát biểu kết luận Hội thảo, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh rằng nông nghiệp tuần hoàn không bắt đầu từ đỉnh cao mà từ nền tảng. Muốn phát triển bền vững hãy bắt đầu từ những điều nhỏ nhất, không thể chờ hoàn thiện thể chế, ngân sách đủ đầy mới bắt đầu vào việc, phải bắt đầu từ từng hộ nông dân làm được việc nhỏ nhất, từng cán bộ khuyến nông nói bằng ngôn ngữ dễ hiểu nhất, từng trường, viện nghiên cứu giải pháp thiết thực nhất. Sắp tới, Quốc hội tiếp tục ưu tiên sửa đổi, bổ sung các luật liên quan để tháo gỡ rào cản, hỗ trợ đầu tư xanh và tăng cường giám sát thực thi, đảm bảo nền nông nghiệp Việt Nam không chỉ đạt mục tiêu tăng trưởng mà còn góp phần thực hiện tầm nhìn phát triển quốc gia đến năm 2045.

Vietnam News Agency đã thông tin thêm: Nông nghiệp là một ngành quan trọng trong nền kinh tế của Việt Nam, với tỷ lệ lao động trong ngành nông nghiệp chiếm khoảng 30% tổng lực lượng lao động cả nước. Để phát triển ngành nông nghiệp theo hướng bền vững, Đảng và Nhà nước đã đề ra nhiều chủ trương, chính sách, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của ngành nông nghiệp trong thời gian tới.

Ngày 18 tháng 6 năm 2025, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả số 77/2025/QH15. Luật này sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2026. Đây là một bước tiến quan trọng trong nỗ lực của Việt Nam hướng tới phát triển bền vững và cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Luật không chỉ mang ý nghĩa pháp lý mà còn là công cụ chiến lược thúc đẩy chuyển dịch xanh, nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên và định hình hành vi tiêu dùng của toàn xã hội.

Lật lại quá trình xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Luật sửa đổi, bổ sung 19 Điều và bổ sung 1 Điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả ban hành năm 2010. Các chính sách trọng tâm bao gồm nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, quản lý và phát triển dịch vụ tư vấn năng lượng, chính sách ưu đãi và công cụ hỗ trợ tài chính, cũng như chuyển đổi thị trường và quản lý hiệu suất phương tiện, thiết bị sử dụng năng lượng.

Kế thừa những thành tựu và bài học kinh nghiệm từ Luật năm 2010, Luật sửa đổi tập trung vào việc xây dựng các công cụ tài chính và kỹ thuật để hỗ trợ doanh nghiệp thích ứng với các yêu cầu mới của thị trường quốc tế. Luật cũng tăng cường quản lý nhà nước về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, bao gồm hoàn thiện các chính sách và tăng cường các biện pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm trong các cơ sở sản xuất và cung cấp năng lượng.

Một điểm nổi bật của Luật mới là việc bổ sung các ưu đãi và quy định thành lập Quỹ thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Quỹ này sẽ hỗ trợ các tổ chức và cá nhân thực hiện dự án đầu tư về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Đây là một cơ chế tài chính quan trọng, giúp thúc đẩy việc đầu tư vào các dự án tiết kiệm năng lượng, giảm thiểu lãng phí năng lượng và bảo vệ môi trường.

Ngoài ra, Luật cũng thực hiện phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, cải cách thủ tục hành chính và cắt giảm 50% thủ tục hành chính. Qua rà soát, Luật năm 2010 bao gồm 04 thủ tục hành chính, và Luật sửa đổi, bổ sung đã cắt giảm 02 thủ tục hành chính về cấp giấy chứng nhận dán nhãn năng lượng và cấp chứng chỉ kiểm toán năng lượng. Việc cắt giảm thủ tục hành chính này sẽ giúp giảm thiểu gánh nặng hành chính cho các doanh nghiệp và cá nhân, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đầu tư và phát triển.

Như đã biết, Việt Nam đã cam kết đưa phát thải ròng bằng ‘0’ vào năm 2050. Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả tiếp tục quán triệt, thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước để giải quyết các vấn đề thực tiễn trong nước, phù hợp với luật pháp và thông lệ quốc tế. Đây là một bước đi quan trọng trong việc thực hiện các cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu và phát triển bền vững.

Trước những thách thức và cơ hội trong lĩnh vực năng lượng, việc ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là một nỗ lực đáng kể của Việt Nam trong việc xây dựng một nền kinh tế xanh và bền vững. Luật này không chỉ góp phần giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn tạo ra những cơ hội mới cho sự phát triển của các ngành công nghiệp và dịch vụ tiết kiệm năng lượng.