Hệ thống phòng không tầm ngắn Pantsir của Nga đã khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực phòng thủ không gian, đặc biệt với khả năng đối phó đa dạng các loại mục tiêu từ tên lửa, đạn pháo đến máy bay không người lái (UAV).

Mới đây, Tập đoàn quốc phòng Rostec của Nga đã phát triển và bắt đầu cung cấp một loại tên lửa mini mới, mang tên mã TKB-1055, được thiết kế đặc biệt cho hệ thống Pantsir-SMD-E. Đây là nỗ lực nhằm nâng cao hiệu quả chống lại các mối đe dọa từ UAV. Tên lửa TKB-1055 được giới thiệu lần đầu tại Triển lãm Quốc phòng Thế giới 2024 ở Riyadh, Ả Rập Xê Út, và sau đó xuất hiện tại triển lãm Fleet-2024 ở Kronstadt, Nga.

Tên lửa TKB-1055 là một loại đạn dẫn đường phòng không tầm ngắn, được tối ưu hóa để tiêu diệt các mục tiêu nhỏ như UAV. Điểm nổi bật của nó là tầm bắn tối đa khoảng 7km, so với 20km của tên lửa 57E6-E tiêu chuẩn trên các biến thể Pantsir trước đây.

Một trong những ưu điểm quan trọng của TKB-1055 là kích thước nhỏ gọn. Điều này cho phép hệ thống Pantsir-SMD-E mang theo số lượng đạn lớn hơn đáng kể, lên đến 48 tên lửa trong một module chiến đấu, so với 12 tên lửa 57E6-E trên các phiên bản cũ. Sự gia tăng sức chứa đạn này mang lại lợi thế vượt trội về khả năng đối phó với các cuộc tấn công đồng loạt từ nhiều UAV, một kịch bản ngày càng phổ biến trong chiến tranh hiện đại.

Cùng với tên lửa TKB-1055, Rostec đã giới thiệu biến thể mới của hệ thống Pantsir, được gọi là Pantsir-SMD-E, tại diễn đàn quân sự Army-2024 ở Moscow. Biến thể này được thiết kế đặc biệt để bảo vệ các mục tiêu cố định trước các cuộc tấn công bằng UAV, bao gồm cả các đợt tấn công số lượng lớn.

Pantsir-SMD-E được thiết kế như một module chiến đấu độc lập, có thể tích hợp trên nhiều loại khung gầm hoặc lắp đặt cố định. Hệ thống vẫn giữ cấu trúc xoay với hai radar tích hợp: một để phát hiện và theo dõi mục tiêu, một để điều khiển hỏa lực cho các tên lửa dẫn đường bằng lệnh. Các radar mới được nâng cấp từ kinh nghiệm thực chiến tại Syria, giúp cải thiện khả năng theo dõi và tấn công đồng thời nhiều mục tiêu.

Hệ thống Pantsir đã chứng minh hiệu quả trong các cuộc xung đột thực tế, đặc biệt tại Trung Đông, nơi Nga, Syria và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất sử dụng nó để bắn hạ rocket, đạn pháo và UAV. Pantsir-SMD-E, với chữ E biểu thị phiên bản xuất khẩu, được Rostec và KBP nhắm đến cả quân đội Nga và thị trường quốc tế.

Sự phát triển của TKB-1055 và Pantsir-SMD-E phản ánh xu hướng hiện đại trong tác chiến phòng không: tập trung vào các giải pháp kinh tế và hiệu quả để đối phó với UAV giá rẻ, vốn có thể được triển khai số lượng lớn để áp đảo hệ thống phòng thủ.

Lục quân Ukraine thông báo vào ngày 29 tháng 7 rằng họ đã trở thành mục tiêu của một cuộc tấn công tên lửa nhằm vào một trong các đơn vị huấn luyện của lực lượng vũ trang Ukraine. Bất chấp các biện pháp an ninh đã được thực hiện, vụ tập kích vẫn gây ra tổn thất về người. Tính đến 21h30 cùng ngày, đã có 3 quân nhân thiệt mạng và 18 người bị thương. Tuy nhiên, lục quân Ukraine không tiết lộ địa điểm cụ thể của vụ tập kích.

Các blogger quân sự cho rằng vụ tấn công có thể đã nhắm vào một thao trường tại vùng Chernihiv gần biên giới phía bắc của Ukraine. Quân đội Ukraine cam kết sẽ tiến hành điều tra và nếu xác định được sai lầm của các quan chức dẫn đến tử vong hoặc thương tích của các binh sĩ, họ sẽ phải chịu trách nhiệm.

Phía Nga chưa đưa ra bình luận về thông tin này. Sự việc này xảy ra trong bối cảnh Ukraine đang áp dụng các biện pháp an ninh tăng cường để bảo vệ quân nhân khỏi các cuộc tấn công tên lửa hoặc không nhằm vào các trung tâm huấn luyện.

Trước đó, vào đêm 28 tháng 7, Ukraine tố cáo Nga đã thả 4 quả bom lượn vào nhà tù Bilenkivska ở khu vực do Kiev kiểm soát tại tỉnh Zaporizhzhia, dẫn đến phá hủy nhà ăn, trung tâm hành chính và khu cách ly tại cơ sở. Ukraine cho biết cuộc tấn công làm 25 dân thường thiệt mạng và hơn 75 người bị thương.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cáo buộc Nga cố ý nhắm mục tiêu vào nhà tù, nhưng Moskva đã bác bỏ. Người phát ngôn Điện Kremlin, Dmitry Peskov, khẳng định quân đội Nga không tấn công các mục tiêu dân sự.

Đây không phải lần đầu quân đội Ukraine gặp phải vụ tấn công. Vào tháng 6, một cuộc tấn công của Nga vào một thao trường ở miền trung Ukraine đã khiến 12 quân nhân thiệt mạng và hàng chục người bị thương, dẫn đến việc tư lệnh lục quân Ukraine phải nộp đơn từ chức và bị điều chuyển sang một vị trí khác.