Trong giai đoạn từ năm 2003 đến 2021, các hệ sinh thái trên Trái đất đã trải qua một sự chuyển biến đáng kể. Mặc dù cây cối trên đất liền đã phát triển mạnh mẽ, thực vật biển lại suy giảm đáng kể. Một nghiên cứu mới được thực hiện bởi Đại học Duke và công bố trên tạp chí Nature Climate Change đã chỉ ra rằng cây cối trên đất liền đã gia tăng khả năng quang hợp do khí hậu ấm hơn và lượng mưa tăng, đặc biệt là tại các vùng ôn đới và vĩ độ cao.
Trong thời gian này, lượng carbon dioxide mà thực vật trên đất liền hấp thụ đã tăng thêm 0,2 tỷ tấn mỗi năm. Tuy nhiên, ngược lại, các loài tảo biển, chủ yếu ở vùng biển nhiệt đới và cận nhiệt đới, đã giảm khả năng quang hợp khoảng 0,1 tỷ tấn mỗi năm do nước biển ấm lên làm hạn chế nguồn dinh dưỡng. Kết quả cuối cùng là các hệ sinh thái trên đất liền đã chiếm ưu thế, dẫn đến lượng carbon dioxide được hấp thụ toàn cầu tăng trung bình 0,1 tỷ tấn mỗi năm từ 2003 đến 2021.
Sự gia tăng này không chỉ giúp ổn định khí hậu mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp lương thực, sợi vải và các tài nguyên sinh học khác cho con người. Để đánh giá mức độ quang hợp toàn cầu và phân tích các yếu tố môi trường như nhiệt độ không khí và mặt biển, lượng mưa và độ sâu lớp nước hỗn hợp ở đại dương, nhóm nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu từ các vệ tinh.
Nghiên cứu này nhấn mạnh vai trò nổi bật của các khu rừng ôn đới và vùng rừng taiga tại các vĩ độ cao ở Bắc bán cầu, nơi khí hậu ấm lên đã kéo dài mùa sinh trưởng, tạo điều kiện cho cây cối hấp thụ nhiều carbon dioxide hơn. Tuy nhiên, sự suy giảm khả năng quang hợp của thực vật biển tại các vùng nhiệt đới có thể làm suy yếu chuỗi thức ăn tại những khu vực này, gây ảnh hưởng xấu đến đa dạng sinh học, ngành đánh bắt thủy sản và kinh tế địa phương.
Nếu tình trạng này tiếp tục, khả năng hấp thụ carbon dioxide ở các khu vực nhiệt đới có thể bị suy giảm nghiêm trọng, làm trầm trọng hơn tác động của biến đổi khí hậu. Các nhà khoa học nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục giám sát dài hạn cả hệ sinh thái trên đất liền và đại dương để hiểu rõ hơn về xu hướng tương lai, tìm ra các biện pháp ứng phó phù hợp và đảm bảo sự cân bằng bền vững của các hệ sinh thái trước những thách thức môi trường toàn cầu ngày càng gia tăng.
