Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang tích cực khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ thông qua các chính sách đầu tư, phát triển hạ tầng, nguồn lực và thể chế. Các chuyên gia trong ngành cho rằng việc phát triển công nghệ vũ trụ không chỉ là một lựa chọn mà còn là yêu cầu tất yếu đối với sự phát triển của quốc gia.
Theo ông Lý Hoàng Tùng, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học kỹ thuật và Công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ. Chương trình Khoa học và công nghệ cấp quốc gia về công nghệ vũ trụ đã mang lại nhiều kết quả thiết thực, phục vụ cả mục tiêu dân sinh và quốc phòng-an ninh. Một số vệ tinh nhỏ như PicoDragon (2013), MicroDragon (2019), NanoDragon (2021) và vệ tinh viễn thám VNREDSat-1 (2013) đã được phát triển thành công.
Bên cạnh đó, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đang phối hợp với các bộ, ngành khác để xây dựng các chính sách và cơ chế nhằm khai thác hiệu quả dữ liệu vệ tinh, khuyến khích chuyển giao công nghệ vũ trụ lưỡng dụng và hoàn thiện hệ thống trạm mặt đất. Ông Lý Hoàng Tùng khẳng định rằng phát triển công nghệ vũ trụ sẽ trở thành động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế tri thức, củng cố tiềm lực quốc phòng – an ninh và khẳng định vị thế của Việt Nam trong khu vực và quốc tế.
Để thúc đẩy sự phát triển của công nghệ vũ trụ, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, đề xuất rằng Việt Nam cần thành lập cơ quan hàng không vũ trụ quốc gia. Cơ quan này có thể tham khảo mô hình của Philippines, nơi có cơ quan vũ trụ quốc gia trực thuộc Chính phủ, để điều hành thống nhất và có thể đề xuất luật chuyên ngành về không gian.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Anh Tuấn cũng đưa ra dẫn chứng về tiềm năng kinh tế của ngành vũ trụ, với dự báo kinh tế vũ trụ toàn cầu sẽ đạt 1.400 tỷ USD vào năm 2030. Nhiều tỷ phú công nghệ đang đổ vốn vào lĩnh vực này, và vì vậy Việt Nam không thể đứng ngoài cuộc chơi.
Tiến sỹ Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, đánh giá rằng công nghệ vũ trụ là một ngành công nghệ chiến lược và cần trở thành công nghệ hàng đầu, cùng với bán dẫn và năng lượng hạt nhân. Ông đề xuất cần thí điểm cơ chế sandbox theo Nghị quyết 193 của Quốc hội, tức là thí điểm một dự án công nghệ lớn với chức danh của tổng công trình sư được giao quyền tự chủ rất cao, chấp nhận rủi ro, chấp nhận mạo hiểm và miễn trừ trách nhiệm cho những người chủ trì dự án công nghệ lớn.
Nhìn chung, các chuyên gia và nhà quản lý đều thống nhất rằng phát triển công nghệ vũ trụ là yêu cầu tất yếu của quốc gia. Để đạt được mục tiêu này, cần hình thành chiến lược phát triển công nghệ vũ trụ quốc gia, có đầu tư mạo hiểm và giao quyền tự chủ rất cao cho tổng công trình sư của dự án. Với những nỗ lực và quyết tâm của Chính phủ và các chuyên gia trong ngành, Việt Nam có thể sẽ sớm khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ.
